Jan Mankes
Dutch painter (1889–1920)
Jan Mankes (Meppel, 15 August 1889 – 23 April 1920, Eerbeek) was a Dutch painter. He produced around 200 paintings, 100 drawings and 50 prints before dying of tuberculosis at the age of 30. His main motifs were self-portraits, landscapes, birds and animals.
Quotes of Jan Mankes
edit
.jpeg)
1909 - 1914
edit- .. a crow, a quick, tame animal with immaculate feathering walks around here at home; I hope to be able to benefit a lot of it, because I love crows so much. The surroundings here [of Knijpe] are very different than around Delft; more forest, sometimes even heath, often overgrown with beautiful, white birch trees. I have not yet come to work outside however, because, when I think of my crow I walk home again, but may be it change, who knows. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..een kraai, een vlug, tam beest, met onbevlekte vederpracht, loopt hier bij me rond, waar ik hoop nog veel van te kunnen profiteeren, daar ik bijzonder van kraaien houd. De omstreken zijn heel anders dan in Delft, meer bosch, soms zelfs hei, vaak begroeid met die mooie, witte berkenboompjes. Tot buiten werken is het echter nog niet gekomen, als ik aan mijn kraai denk loop ik weer hard naar huis, maar t kan verkeeren, wie weet.
- In a letter of Jan Mankes to nl:Toon Berg, July 1909; as cited in in 'Jan Mankes, 15 augustus 1889 – 23 april 1920', published in Jan Mankes, A. Mankes-Zernike & R. N. Roland Holst, Utrecht, 1928, pp. 8-9
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..een kraai, een vlug, tam beest, met onbevlekte vederpracht, loopt hier bij me rond, waar ik hoop nog veel van te kunnen profiteeren, daar ik bijzonder van kraaien houd. De omstreken zijn heel anders dan in Delft, meer bosch, soms zelfs hei, vaak begroeid met die mooie, witte berkenboompjes. Tot buiten werken is het echter nog niet gekomen, als ik aan mijn kraai denk loop ik weer hard naar huis, maar t kan verkeeren, wie weet.
- ..drivers, docker and skippers.. ..at the canal the whole day they are loading peat and every horse stands still for half an hour [his time for sketching]. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..voerlui, sjouwerslui en schippers.. ..aan het kanaal wordt permanent turf geladen en elk paard staat een half uur stil [tijd voor schetsen].
- Quote, c. 1910, in Jan Mankes - kunstbeschouwingen van Albert Plasschaert & Just Havelaar; publisher J.A.A.M. van Es, Wassenaar, 1927; as cited by Susan van den Berg, in 'Tableau Fine Arts Magazine', 29e Jaargang, nummer 1, Feb/March 2007, p. 76
- Jan is describing the activities at the canal the Schoterlandsche Compagnonsvaart (in De Knijpe); this was the daily view from the living-room of his parental home when Jan was 20 years.
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..voerlui, sjouwerslui en schippers.. ..aan het kanaal wordt permanent turf geladen en elk paard staat een half uur stil [tijd voor schetsen].
- My surprise and thanks are great.. ..and what a package. What attracts me most of all, yes, really gives me great joy [is] that little book ['Wild birds at home', by photographer Charles Kirk, London. 1906] with birds, really something to look forward to. There are pictures in [of birds] which arouse more wonderful thoughts than all real art. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Mijn verrassing en dank zijn groot.. .En wat een zending. Wat me wel haast 't meest van alles trekt, ja me echt doet genieten [is] dat kleine boekje ['Wild birds at home', van fotograaf Charles Kirk, London. 1906] met vogels, echt iets om mijn hart aan op te halen. Er zijn foto's bij [van vogels] welke heerlijker gedachten wekken dan alle echte kunst..
- In a letter to A.A.M. Pauwels, 26 January, 1911, Dutch Art Archive RKD, The Hague: Archief A.A.M. Pauwels
- Yme Kuiper emphasises in his article 'Stukken van troosteloos wee' (2015) the similarities in composition between the photos of Charles Kirk and the many paintings and drawings of birds, made by Jan Mankes himself
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Mijn verrassing en dank zijn groot.. .En wat een zending. Wat me wel haast 't meest van alles trekt, ja me echt doet genieten [is] dat kleine boekje ['Wild birds at home', van fotograaf Charles Kirk, London. 1906] met vogels, echt iets om mijn hart aan op te halen. Er zijn foto's bij [van vogels] welke heerlijker gedachten wekken dan alle echte kunst..
- Yet I would like to get acquainted with Japanese drawings or paintings.. ..especially as they appreciate birds so strongly and therefore already they are my friends. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Toch zou ik wel eens graag kennis maken met Japansche teekeningen of schilderijen.. ..vooral daar ze vogels zo hoog stellen en daardoor dus al mijn vrinden zijn.
- In a letter of Jan Mankes to A.A.M. Pauwels, 2 Feb. 1911 – RKD in The Hague: Archive: Pauwels
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Toch zou ik wel eens graag kennis maken met Japansche teekeningen of schilderijen.. ..vooral daar ze vogels zo hoog stellen en daardoor dus al mijn vrinden zijn.
- They say that he [ Floris Verster ] has made beautiful impressionist things in the past, afterwards he suddenly has achieved a tender drawing; in this time for example he painted dead rooks, so intimately pure and at the same time monumental, that it seemed to me the best what was made here [in the Netherlands] about that time. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Impressionistisch moet hij [ nl:Floris Verster ] vroeger schitterende dingen gemaakt hebben, daarna is hij plots tot een zorgvol teekenen gekomen, in deze tijd heeft hij bv. doode roeken geschilderd, zoo innig zuiver en gelijk monumentaal, dat het me wel het beste scheen dat omstreeks dien tijd gemaakt werd hier [in Nederland].
- In a letter to A.A.M. Pauwels, 2 Feb. 1911; as cited Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 50
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Impressionistisch moet hij [ nl:Floris Verster ] vroeger schitterende dingen gemaakt hebben, daarna is hij plots tot een zorgvol teekenen gekomen, in deze tijd heeft hij bv. doode roeken geschilderd, zoo innig zuiver en gelijk monumentaal, dat het me wel het beste scheen dat omstreeks dien tijd gemaakt werd hier [in Nederland].
- For example, in recent times I was looking to avoid in my works the greasy parts, which in the dark places [of the painting] are obstructing the material expression so heavily to appear. Rubbing with pumice and (the use of a lot of) oil I dispensed and then, look... like in my older works all details seem to appear much better, like in all the feathers of the crow; The job now has become much bigger, but no problem. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Zoo zocht ik in de laatste tijd het gladdige, dat op donkere plaatsen [ in het schilderij] de stofuitdrukking zoo verhinderd te verdrijven in mijn werk. Puimen [wrijven met puimsteen] en (veel) olie werden afgeschaft, en kijk als in 't vroegere werk blijken dan alle details veel beter te geven, zooals in b.v alle veertjes der kraai, 't is nu véél meer werk, maar wat zou dat.
- Quote of Jan Mankes, in his letter to A.A.M. Pauwels, 20 July 1912; as cited in Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 28
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Zoo zocht ik in de laatste tijd het gladdige, dat op donkere plaatsen [ in het schilderij] de stofuitdrukking zoo verhinderd te verdrijven in mijn werk. Puimen [wrijven met puimsteen] en (veel) olie werden afgeschaft, en kijk als in 't vroegere werk blijken dan alle details veel beter te geven, zooals in b.v alle veertjes der kraai, 't is nu véél meer werk, maar wat zou dat.
- It [an owl] is like coming from a fairy-tale, something royal fragile, something that you would never want to touch, Yes to me it has become fully absolute because of that silver breast. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het [de uil] is net een verschijning uit een sprookje, iets koninklijk teers, iets waar je nooit aan zou willen raken, ja hij is voor mij door die zilveren borst totaal volmaakt geworden.
- Quote of Jan Mankes, c. 1911 in a letter to his maceneas A.A.M. Pauwels in The Hague; as cited on the website of museum more in Gorssel
- The owl was a present of his maceneas Pauwels who sent it to him and lived in his home. Mankes painted it in a. o. his 'Selfportrait with Owl', 1911
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het [de uil] is net een verschijning uit een sprookje, iets koninklijk teers, iets waar je nooit aan zou willen raken, ja hij is voor mij door die zilveren borst totaal volmaakt geworden.
- While holding a keen eye on all the yelling at the markets, let's prefer to stay away from many of those things that attract at times other painters - if necessary, unknown - to be able to continue the work quietly at times. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Laten we, scherp oplettende buiten alle marktgeschreeuw te blijven, ons liever buiten veel van die dingen houden die andere schilders soms aantrekken; om desnoods onbekend rustig door te kunnen werken tot tijd en wijle.
- Quote of Jan Mankes, c. 1912; as cited by Kasper Niehuys in Dutch art-magazine Levende Nederlandse Kunst, p. 202
- Mankes' reaction at the proposal of a large exhibition of his works in 1912
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Laten we, scherp oplettende buiten alle marktgeschreeuw te blijven, ons liever buiten veel van die dingen houden die andere schilders soms aantrekken; om desnoods onbekend rustig door te kunnen werken tot tijd en wijle.
- ..[that] the landscape will become directly or indirectly an object of study for me.. (a month later:) ..So I have planned the project – already my intention for some years, as you know - I (almost) finished the painting of Woudsterweg.. .There you have it already.. .a landscape, Amice. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: 2 citaten van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..[dat] het landschap direct of indirect een voorwerp van studie voor me zal zijn.. (1 maand later:) ..Zoo heb ik het reeds jaren beraamde en U bekende plan uitgevoerd (bijna) de Woudsterweg te schilderen.. .Daar heb je het al, landschap, Amice.
- 2 quotes of Jan Mankes in two letters in 1912, to his maceneas A.A.M. Pauwels in The Hague; as cited by J.R. de Groot in 'De bekoring van het gewone - Het werk van Jan Mankes', p. 103
- (original Dutch: 2 citaten van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..[dat] het landschap direct of indirect een voorwerp van studie voor me zal zijn.. (1 maand later:) ..Zoo heb ik het reeds jaren beraamde en U bekende plan uitgevoerd (bijna) de Woudsterweg te schilderen.. .Daar heb je het al, landschap, Amice.
- Besides, the entire impressionism usually presented merely the things from the outside. And sometimes they did it so perfectly that a seventeen[the] century painting looks clumsy, as far as seeing is concerned.
- Trouwens het geheele impressionisme gaf meestal weinig meer dan de uiterlijke zijde der dingen. En dat deden ze soms zoo volmaakt dat een zeventien[de] eeuwsch schilderij er onbeholpen tegen is, wat zién betreft.
- In a letter to A.A.M. Pauwels in The Hague, 6 March 1913; as cited in Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 28
- Trouwens het geheele impressionisme gaf meestal weinig meer dan de uiterlijke zijde der dingen. En dat deden ze soms zoo volmaakt dat een zeventien[de] eeuwsch schilderij er onbeholpen tegen is, wat zién betreft.
- ..the distressing aspect of Vincent [van Gogh], who often presents things so tightly and so painfully, you can not find in my work (character), and I don't search for it. The spiritual aspect is the essence in Vincent's work, and the pictorial is subordinate to that.. .Now I feel myself most comfortable (unfortunately or happily) with an extreme refinement of colors and form; it always (although I sometimes want it differently) ends with that: to give [present] what I feel as my greatest happiness. Now it might be possible that this will remain the highest goal for me, not so bad; every little bird sings its own song.. .Following Vincent and being no Vincent in the mind (may be this is desirable for nobody) would be absurd and criminal.
- ..het schrijnende van Vincent [van Gogh], die vaak de dingen daarom zo strak en zo pijnlijk geeft is niet in mijn werk (aard) en zoek ik niet. Het spiritueele is hoofdzaak in Vincents werk en daaraan is het picturale ondergeschikt.. .Nu vind ik me zelf het beste thuis (helaas of gelukkig) in een uiterste verfijning van kleur en vorm, altijd nog (al wil ik het soms anders) komt het daarop neer; dat te geven voel ik als het grootste behagen. Nu is 't mogelijk dat dat voor mij het hoogste zal blijven, niet erg; ieder vogeltje zingt op zijn manier.. .Vincent navolgen en geen Vincent van geest zijn ('t is misschien ook niemand toe te wensen) is onzinnig en misdadig.
- In a letter to A.A.M. Pauwels, 25 May 1914; as cited in Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, pp. 29-30
- under the influence of van Gogh, Mankes made some impasto paintings in early 1914, but after a few months he stopped this style
- ..het schrijnende van Vincent [van Gogh], die vaak de dingen daarom zo strak en zo pijnlijk geeft is niet in mijn werk (aard) en zoek ik niet. Het spiritueele is hoofdzaak in Vincents werk en daaraan is het picturale ondergeschikt.. .Nu vind ik me zelf het beste thuis (helaas of gelukkig) in een uiterste verfijning van kleur en vorm, altijd nog (al wil ik het soms anders) komt het daarop neer; dat te geven voel ik als het grootste behagen. Nu is 't mogelijk dat dat voor mij het hoogste zal blijven, niet erg; ieder vogeltje zingt op zijn manier.. .Vincent navolgen en geen Vincent van geest zijn ('t is misschien ook niemand toe te wensen) is onzinnig en misdadig.
- However, I gradually start to appreciate the Japanese print art [in wood prints] as a whole less than a small year ago. We can discuss it later, sometimes. For the time being I can say that the external elegance and skills are often not supported by a deep inner empathy with the depicted things. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Wel ga ik langzamerhand de Japansche prentkunst [in houtdrukken] als geheel een trapje lager stellen dan een klein jaar geleden. Daar kunnen we het later nog wel eens over hebben. Voorloopig kan ik zeggen dat de uiterlijke zwier en knapheid veelal niet gesteund wordt door een diep innerlijk meeleven met de afgebeelde dingen.
- In a letter to Pauwels, 13 June 1914; as cited in Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 29
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Wel ga ik langzamerhand de Japansche prentkunst [in houtdrukken] als geheel een trapje lager stellen dan een klein jaar geleden. Daar kunnen we het later nog wel eens over hebben. Voorloopig kan ik zeggen dat de uiterlijke zwier en knapheid veelal niet gesteund wordt door een diep innerlijk meeleven met de afgebeelde dingen.
- I have finished a fairly large painting, the goat; I sometimes spoke to you about my plan. I believe it has become a real painting, and very complete. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik heb een vrij groot schilderij af, de geit; over het plan daartoe sprak ik u wel eens. Het is dunkt me volkomen een schilderij geworden, en heel compleet.
- Quote of Jan Mankes (1914) in a letter to A.A.M. Pauwels in The Hague; as cited by J.R. de Groot in 'De bekoring van het gewone - Het werk van Jan Mankes', p. 104
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik heb een vrij groot schilderij af, de geit; over het plan daartoe sprak ik u wel eens. Het is dunkt me volkomen een schilderij geworden, en heel compleet.
- The lazy, carbon-black mutt, huddled together and missing all kinds of grace has, just because of that my sympathy. Because outward appearance doesn't matter here it is so beautiful and true but also so difficult, that it seems to me almost impossible to reproduce the beast in such a way that not everybody will say: Yuck, what a nasty black beast.. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het luie, in elkaar gedoken roetzwarte mormel, alle gratie missende, heeft daardoor juist mijn sympathie. Omdat het hier niet in uiterlijkheden zit, is het zo mooi en waar, maar tevens zóó moeilijk, dat het me schier onmogelijk schijnt het beest zo weer te geven, dat ieder ander niet zal zeggen: jakkes, wat een naar zwart beest..
- Quote, c. 1914, in: Jan Mankes - kunstbeschouwingen van Albert Plasschaert & Just Havelaar; publisher J.A.A.M. van Es, Wassenaar, 1927; as cited by Susan van den Berg, in 'Tableau Fine Arts Magazine', 29e Jaargang, nummer 1, Feb/March 2007, p. 77
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het luie, in elkaar gedoken roetzwarte mormel, alle gratie missende, heeft daardoor juist mijn sympathie. Omdat het hier niet in uiterlijkheden zit, is het zo mooi en waar, maar tevens zóó moeilijk, dat het me schier onmogelijk schijnt het beest zo weer te geven, dat ieder ander niet zal zeggen: jakkes, wat een naar zwart beest..
1915 - 1920
edit- I really love Thijs Maris and his works possess for me a peculiar charm.. .You will certainly love Thijs Maris yourself and then you know.. ..how lovely it is to walk along in his childlike ardour. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik houd van Thijs Maris en zijn dingen bezitten voor mij een eigenaardige bekooring.. .U zult zelf zeker van Thijs Maris houden en dan weet u.. ..hoe heerlijk het is mee te leven in zijn [Thijs!] kinderlijke innigheid.
- In his letter to artist and art-critic Augustine Obreen, 16/19 June 1915; as cited in Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 26
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik houd van Thijs Maris en zijn dingen bezitten voor mij een eigenaardige bekooring.. .U zult zelf zeker van Thijs Maris houden en dan weet u.. ..hoe heerlijk het is mee te leven in zijn [Thijs!] kinderlijke innigheid.
- The miracle has come. So suddenly and so directly that I still cann't comprehend it myself. I'm engaged. My girl is the pastor of Bovenknijpe and her name is Annie Zernike. You will get to know her and then you will realize what a great and delicious thing this means to me. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het wonder is gekomen. Zo ineens en zo plotseling dat ik het zelf nog niet bevatten kan. Ik ben verloofd. Mijn meisje is de dominee van Bovenknijpe en heet Annie Zernike. Je zult haar leren kennen en dan zul je weten wat voor een groots en heerlijks dat voor mij betekent.
- Quote of Mankes, in a letter to his maceneas A.A.M. Pauwels in The Hague, 1915; as cited in the article 'Museum MORE verwerft twee topstukken van Jan Mankes'
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Het wonder is gekomen. Zo ineens en zo plotseling dat ik het zelf nog niet bevatten kan. Ik ben verloofd. Mijn meisje is de dominee van Bovenknijpe en heet Annie Zernike. Je zult haar leren kennen en dan zul je weten wat voor een groots en heerlijks dat voor mij betekent.
- I wanted to paint crows in a big spot of lonely black with a digger head and paws. But stronger was nature which forced me to make a beast, sparkling of blue and purple, a subdued pleasure for the eyes. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik wou kraaien schilderen in een groote plek van eenzaam zwart met doodgraverskop en pooten. Maar sterker was de natuur, die me een beest deed maken flonkerend van blauw en paars, een ingetogen oogenlust.
- In a letter of Mankes to Annie van Beuningen-Eschauzier, 30 Nov. 1919; in particular collection; as cited Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, pp. 49-50
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Ik wou kraaien schilderen in een groote plek van eenzaam zwart met doodgraverskop en pooten. Maar sterker was de natuur, die me een beest deed maken flonkerend van blauw en paars, een ingetogen oogenlust.
- You know the tender side of my work. That side was always dominating me. I feel the joy of that tenderness most strongly when I think of a finch-nest with cobweb and lichen on a May-morning. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Je kent de teedere kant van mijn werk. Die kant heeft me steeds overheerscht. Ik voel de blijdschap om dat teedere het sterkst als ik aan een vinkennest denk, met spinrag en korstmos op een mei-ochtend.
- Quote, in a writing to his wife Anne, Nov. 1919, in Jan Mankes - kunstbeschouwingen van Albert Plasschaert & Just Havelaar; publisher J.A.A.M. van Es, Wassenaar, 1927; as cited by Susan van den Berg, in 'Tableau Fine Arts Magazine', 29e Jaargang, nummer 1, Feb/March 2007, p. 78
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Je kent de teedere kant van mijn werk. Die kant heeft me steeds overheerscht. Ik voel de blijdschap om dat teedere het sterkst als ik aan een vinkennest denk, met spinrag en korstmos op een mei-ochtend.
- What dusty and sober can a day in August be. You would like to take yourself away on such a day because of all the misery that is trying to penetrate you. But you know: the serene evening is coming and the lapwing sounds over the low fields. You are walking in the dew and see the backs of the cows and the steaming trees. and the thought of all these things blesses that fierce August Day, and you don't start to grumble and scold, or try to change or improve it, but you are seeking a quiet, shadowy corner somewhere on a deserted place here and there and you wait and know that it will come. Nature doesn't hide anything, but gives everything; and those days in August, they also have to get a place in our spiritual community. But the nights with winter-storms, they will also come and the lovely mornings and evenings in May, which are nothing but profundity. Only that depth, which we will get by experiencing all extremes, can create true friendship. Shall fate allow us to walk through all these phases? (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Wat kan een Augustusdag stoffig en nuchter zijn. Je zou op zoo'n dag jezelf weg willen maken om alle ellendigheid, die op je in tracht te dringen. Maar je weet: de serene avond komt en de kievit klinkt over de lage landen. Je loopt in den dauw en ziet de koeien-ruggen en de wasemende boomen. en de gedachte aan dat alles heiligt dien fellen Augustusdag, en je gaat er niet op foeteren en schelden, en je tracht hem niet te veranderen en te verbeteren, maar je zoekt een stil schaduwrijk hoekje ergens op een verlaten deel hier of daar en je wacht en je weet, dat 't komen zal. De natuur verbergt niets, maar geeft alles; en die Augustusdagen, ze moeten er ook zijn in onze geestelijke gemeenschap. Maar de winterstormnachten ze zullen ook komen en de lieflijke Mei-ochtenden en de avonden, die niets dan innigheid zijn. Alleen die verdieptheid, die we krijgen door alle uitersten met elkaar te doorleven, kan ware vriendschap doen ontstaan. Zal het lot ons veroorloven al die fasen te doorloopen?
- In a letter to Miss Annie van Beuningen-Eschauzier (Dutch art-collector) from Eerbeek, 10 Jan. 1920; as cited on the website Anne Zernike
- Mankes wrote this letter a few months before his death, 23 April 1920 (tuberculosis)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Wat kan een Augustusdag stoffig en nuchter zijn. Je zou op zoo'n dag jezelf weg willen maken om alle ellendigheid, die op je in tracht te dringen. Maar je weet: de serene avond komt en de kievit klinkt over de lage landen. Je loopt in den dauw en ziet de koeien-ruggen en de wasemende boomen. en de gedachte aan dat alles heiligt dien fellen Augustusdag, en je gaat er niet op foeteren en schelden, en je tracht hem niet te veranderen en te verbeteren, maar je zoekt een stil schaduwrijk hoekje ergens op een verlaten deel hier of daar en je wacht en je weet, dat 't komen zal. De natuur verbergt niets, maar geeft alles; en die Augustusdagen, ze moeten er ook zijn in onze geestelijke gemeenschap. Maar de winterstormnachten ze zullen ook komen en de lieflijke Mei-ochtenden en de avonden, die niets dan innigheid zijn. Alleen die verdieptheid, die we krijgen door alle uitersten met elkaar te doorleven, kan ware vriendschap doen ontstaan. Zal het lot ons veroorloven al die fasen te doorloopen?
undated quotes
edit- ..Painting never means just never picturing the material things, but it is a psychological function, an expression of how his mind [of the artist] responds to things. So that is quite a difference with: painting is showing the beauty of things. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Schilderen is.. ..nooit een afbeelding geven der stoffelijke zaken, maar een psychische functie, een uiten hoe zijn geest [van de kunstenaar] reageert ten opzichte der dingen. Dat is dus een heel verschil met: schilderen is de schoonheid der dingen laten zien.
- Quote of Jan Mankes in a letter to his maceneas A.A.M. Pauwels in The Hague; as cited by J.R. de Groot in 'De bekoring van het gewone - Het werk van Jan Mankes', p. 102
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) Schilderen is.. ..nooit een afbeelding geven der stoffelijke zaken, maar een psychische functie, een uiten hoe zijn geest [van de kunstenaar] reageert ten opzichte der dingen. Dat is dus een heel verschil met: schilderen is de schoonheid der dingen laten zien.
Quotes about Jan Mankes
edit- A young painter whose name was so far completely unknown to us, but now already a notable appearance.. .And curious is the way the surfaces - which are bordered by lines and filled - sometimes remind of.. ..Perhaps the former activity of Mankes, who has worked on a glass-painting studio, is in this way influencing his painting style. Anyway, this work is certainly special. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Kalff Jr., in het Nederlands:) Een jonge schilder wiens naam ons tot nu toe geheel onbekend was, maar reeds een merkwaardige verschijning.. .En curieus is, dat de manier waarop de vlakken; die door lijnen zijn begrensd zijn gevuld, soms ook herinneren aan.. ..Wellicht is de vroegere werkzaamheid van Mankes, die op een glasschilderatelier heeft gewerkt, op deze wijze van vlakvulling van invloed geweest. Hoe dit zij, bijzonder is dit werk zeker.
- Quote of Jan Kalff Jr. (1912), in his article 'Kunst, Larensche Kunsthandel', Algemeen Handelsblad Av. Tweede Blad, 13 Nov. 1912
- From 1904 to 1908, Mankes worked as a glass-painter at the glass-studio 't Prinsenhof in Delft
- (original Dutch: citaat van Jan Kalff Jr., in het Nederlands:) Een jonge schilder wiens naam ons tot nu toe geheel onbekend was, maar reeds een merkwaardige verschijning.. .En curieus is, dat de manier waarop de vlakken; die door lijnen zijn begrensd zijn gevuld, soms ook herinneren aan.. ..Wellicht is de vroegere werkzaamheid van Mankes, die op een glasschilderatelier heeft gewerkt, op deze wijze van vlakvulling van invloed geweest. Hoe dit zij, bijzonder is dit werk zeker.
- Dutch most silent painter.. .This silence is caused by balanced compositions and subdued use of color, as well as a hardly visible brushstroke. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Hollands meest verstilde schilder.. .Deze stilte wordt veroorzaakt door evenwichtige composities en ingetogen kleurgebruik, alsmede een nauwelijks zichtbare penseelstreek.
- Quote of nl:Richard Roland Holst (1923); as cited in 'Jan Mankes in Friesland'
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Hollands meest verstilde schilder.. .Deze stilte wordt veroorzaakt door evenwichtige composities en ingetogen kleurgebruik, alsmede een nauwelijks zichtbare penseelstreek.
- the nearness of the forest and the wideness of the fields.. ..long-lasting marches.. .Behind and next to the house a large old garden with a chicken coop, a ditch for the geese and a barn for the goats, because father would become a farmer. This presented Jan the most precious objects to paint. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..de nabijheid van het bosch en de uitgestrektheid der velden.. .urenlange marschen.. .Achter en naast het huis een grooten ouden tuin, met een kippenhok, een sloot voor de ganzen en een schuur voor de geiten, want vader zou gaan boeren. Voor Jan de kostelijkst denkbare schildersobjecten.
- Quote from Jan Mankes - kunstbeschouwingen van Albert Plasschaert & Just Havelaar; publisher J.A.A.M. van Es, Wassenaar, 1927; as cited by Susan van den Berg, in 'Tableau Fine Arts Magazine', 29e Jaargang, nummer 1, Feb/March 2007, p. 72
- After his retirement as a civil servant, Mankes' father left Delft and went back to his birth-region De Knijpe in 1909; Jan went along with his father - 20 years old
- (original Dutch: citaat van Jan Mankes, in het Nederlands:) ..de nabijheid van het bosch en de uitgestrektheid der velden.. .urenlange marschen.. .Achter en naast het huis een grooten ouden tuin, met een kippenhok, een sloot voor de ganzen en een schuur voor de geiten, want vader zou gaan boeren. Voor Jan de kostelijkst denkbare schildersobjecten.
- I don't know of any other painter in The Netherlands for whom painting has remained so extremely just means, without ever becoming a goal. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Ik weet geen andere schilder in Holland, voor wien het schilderen zo zeer middel is gebleven zonder ooit doel te zijn geworden.
- Quote of nl:Richard Roland Holst (1923); in 'Jan Mankes, 15 augustus 1889 – 23 april 1920', published in Jan Mankes, A. Mankes-Zernike & R. N. Roland Holst, Utrecht, 1923
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Ik weet geen andere schilder in Holland, voor wien het schilderen zo zeer middel is gebleven zonder ooit doel te zijn geworden.
- Never ever a young painter has got greater and more unselfish support for his work.. ..the owl, in so many [of his] paintings on the top of the folding-screen, the little kestrel, the white mice, the pike! It was Pauwels, always Pauwels [Jan Mankes' maceneas, living in The Hague] who took care of that, who first sent them to Friesland, and later to Eerbeek [where Jan Mankes lived his last years].. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zernike, in het Nederlands:) Wel nooit zal een jonge schilder grooter, onbaatzuchtiger hulp voor zijn werk hebben ontvangen.. ..de uil, op zoo menig schilderij boven op het schermpje, de kleine torenvalk, de witte muizen, de snoek! Pauwels en altijd weer Pauwels [Jan Mankes' macenas, in Den Haag], die ervoor zorgde, die ze eerst naar Friesland zond, naar Eerbeek later..
- Quote of his wife Anne Zernike in 'Jan Mankes, 15 augustus 1889 – 23 april 1920', published in Jan Mankes, A. Mankes-Zernike & R. N. Roland Holst, Utrecht, 1923
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zernike, in het Nederlands:) Wel nooit zal een jonge schilder grooter, onbaatzuchtiger hulp voor zijn werk hebben ontvangen.. ..de uil, op zoo menig schilderij boven op het schermpje, de kleine torenvalk, de witte muizen, de snoek! Pauwels en altijd weer Pauwels [Jan Mankes' macenas, in Den Haag], die ervoor zorgde, die ze eerst naar Friesland zond, naar Eerbeek later..
- But precisely this I admire so strongly in the imagination of animals by Mankes, he saw the animal so tenderly, and at the same time so full of his own animal good-right and delightful seclusion, not as a spiritual or aesthetic pretext, but as a beautiful truth and divine perfection. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Maar juist dit bewonder ik zoozeer in de dierverbeelding van Mankes, hij zag 't dier zo teeder, en tegelijk zo vol van zijn eigen dierlijk goed-recht en heerlijke beslotenheid, niet als een geestelijk of aestetisch voorwendsel, maar als een schoone waarheid en goodelijke volkomenheid.
- Quote of R. N. Roland Holst; as cited in 'Jan Mankes, 15 augustus 1889 – 23 april 1920', A. Mankes-Zernike & R. N. Roland Holst, Utrecht, 1923; as cited Jan Mankes – in woord en beeld, ed. Sjoerd van Faassen; Museum Bèlvédère, Heerenveen, 2015 ISBN 1877-0983, n. 22, p. 51
- (original Dutch: citaat van Richard Roland Holst, in het Nederlands:) Maar juist dit bewonder ik zoozeer in de dierverbeelding van Mankes, hij zag 't dier zo teeder, en tegelijk zo vol van zijn eigen dierlijk goed-recht en heerlijke beslotenheid, niet als een geestelijk of aestetisch voorwendsel, maar als een schoone waarheid en goodelijke volkomenheid.
- Jan had a great love and knowledge of birds. How poetic and faithful he painted them to the very essence: crows, thrushes, owls, magpies and goldfinches. His father had taught him the first knowledge of birds, on which he himself continued with the help of a Zeiss binoculars and [Theo] Thijssen's unsurpassed [book] 'Vogeljaar'. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zernike, in het Nederlands:) Jan had een grote liefde voor en kennis van vogels. Hoe poëtisch en toch tevens naar het wezen getrouw heeft hij ze geschilderd: kraaien, en lijsters, uilen, eksters en puttertjes. Zijn vader had hem de eerste vogelkennis bijgebracht, waarop hij zelf verder had gebouwd, met behulp van een Zeiss kijker en [Theo] Thijssen's onvolprezen 'Vogeljaar'.
- Quote of his wife Anne Zernike in Een vrouw in het wondere ambt. Herinneringen van een predikante, by A. Mankes-Zernike, Publisher, P.N. Van Kampen & Zoon N., 1956
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zernike, in het Nederlands:) Jan had een grote liefde voor en kennis van vogels. Hoe poëtisch en toch tevens naar het wezen getrouw heeft hij ze geschilderd: kraaien, en lijsters, uilen, eksters en puttertjes. Zijn vader had hem de eerste vogelkennis bijgebracht, waarop hij zelf verder had gebouwd, met behulp van een Zeiss kijker en [Theo] Thijssen's onvolprezen 'Vogeljaar'.
- He frequently visited my church [in Bovenknijpe, Anne was the new pastor there, and the first female pastor in The Netherlands!] for quite some time [c. 1912]; by his appearance, so different from that of the sons of the local farmers, I immediately noticed him. My woman sexton - she knew everything about everyone - could only tell me that he had lived in Benedenknijpe for some years and was painting now and then. But she didn't know what he was making, she thought it was nothing special.. .But nobody had ever heard of the painter Jan Mankes. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zwernike, in het Nederlands:) Hij kwam al geruime tijd [c. 1912] geregeld bij me in de kerk [in Bovenknijpe; zij was de eerste vrouwelijke predikant in Nederland]; door zijn uiterlijk, zo verschillend van dat der boerenzonen uit de streek, was hij me dadelijk opgevallen. Mijn kosteres, die haarfijn alles van iedereen wist, kon me alleen maar vertellen, dat hij sinds enige jaren in Benedenknijpe woonde en zo wat schilderen moest. Maar wat hij maakte wist ze niet, ze dacht niet veel bijzonders.. .Maar van de schilder Jan Mankes had niemand ooit gehoord.
- Quote of his wife Anne Zernike; in her biography Een vrouw in het wondere ambt, 1956; as cited on the website Anne Zernike
- (original Dutch: citaat van nl:Anne Zwernike, in het Nederlands:) Hij kwam al geruime tijd [c. 1912] geregeld bij me in de kerk [in Bovenknijpe; zij was de eerste vrouwelijke predikant in Nederland]; door zijn uiterlijk, zo verschillend van dat der boerenzonen uit de streek, was hij me dadelijk opgevallen. Mijn kosteres, die haarfijn alles van iedereen wist, kon me alleen maar vertellen, dat hij sinds enige jaren in Benedenknijpe woonde en zo wat schilderen moest. Maar wat hij maakte wist ze niet, ze dacht niet veel bijzonders.. .Maar van de schilder Jan Mankes had niemand ooit gehoord.
- The young crow (1918) was sitting outside on his bed in the morning where I held his flabby legs, so that Jan could draw him. Especially the smallest square block [in the drawing], where he makes the crow catching a mosquito, Jan liked a lot. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat over Jan Mankes, in het Nederlands:) De jonge kraai (1918) zat 's morgens buiten op z'n bed waar ik z'n slappe poten vasthield, zóó, dat Jan hem teekenen kon.. .Vooral in het kleinste vierkante blokje, waarop hij de kraai naar een mug laat happen, had Jan veel pleizier.
- Quote by his wife Annie Zernike; as cited by J.R. de Groot in 'De bekoring van het gewone - Het werk van Jan Mankes', p. 106
- (original Dutch: citaat over Jan Mankes, in het Nederlands:) De jonge kraai (1918) zat 's morgens buiten op z'n bed waar ik z'n slappe poten vasthield, zóó, dat Jan hem teekenen kon.. .Vooral in het kleinste vierkante blokje, waarop hij de kraai naar een mug laat happen, had Jan veel pleizier.
- Mankes' work is filled with the idea that God can be known in nature and the seemingly humble things around us. During the first decades of the twentieth century [in The Netherlands] this idea became fashionable within circles of free-thinking Protestants and religiously colored doctrines such as theosophy. The power of Mankes' painting is that this idea is not imposed on the image, but it mixes rather stealthily and completely natural with realism in his landscapes. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Han Steenbruggen, in het Nederlands:) Mankes werk is vervuld van de gedachte dat God kan worden gekend in de natuur en de schijnbaar nederige dingen om ons heen. Deze raakte gedurende de eerste decennia van de twintigste eeuw in zwang binnen kringen van vrijdenkende protestanten en religieus gekleurde leerstellingen zoals de theosofie.. .De kracht van Mankes' schilderkunst schuilt erin dat deze niet aan het beeld wordt opgedrongen, maar zich eerder tersluiks en volkomen vanzelfsprekend mengt met het realisme in zijn landschappen.
- Quote bij Han Steenbruggen in his article 'De onbereikbaarheid van wat zich verder en hoger afspeelt – over kijken en ervaren in landschappen van Jan Mankes', Han Steenbruggen in Wat niet weet, wat zeker deert; Liber Amicorum Douwe de Vries, Leeuwarden 2014, p. 183
- (original Dutch: citaat van Han Steenbruggen, in het Nederlands:) Mankes werk is vervuld van de gedachte dat God kan worden gekend in de natuur en de schijnbaar nederige dingen om ons heen. Deze raakte gedurende de eerste decennia van de twintigste eeuw in zwang binnen kringen van vrijdenkende protestanten en religieus gekleurde leerstellingen zoals de theosofie.. .De kracht van Mankes' schilderkunst schuilt erin dat deze niet aan het beeld wordt opgedrongen, maar zich eerder tersluiks en volkomen vanzelfsprekend mengt met het realisme in zijn landschappen.
- What it's all about in Mankes' landscapes is the human relationship to the larger order of nature and cosmos; they allow us human beings to experience our physical limitation, but at the same time our insignificance within God's creation. Paintings like 'Woudsterweg' and 'Maannacht' are furthermore filled with the consoling awareness of being part of this. (translation from original Dutch: Fons Heijnsbroek)
- (original Dutch: citaat van Han Steenbruggen, in het Nederlands:) Waar het in Mankes' landschappen uiteindelijk om draait is de menselijke relatie tot het grotere bestel van natuur en kosmos; ze laten de mens zijn lichamelijke begrenzing ervaren, maar tegelijkertijd ook zijn onbeduidendheid binnen God's schepping. Schilderijen als 'Woudsterweg' en 'Maannacht' zijn bovendien vervuld van het troostende besef daarvan deel uit te maken.
- Quote bij Han Steenbruggen in his article 'De onbereikbaarheid van wat zich verder en hoger afspeelt – over kijken en ervaren in landschappen van Jan Mankes', Han Steenbruggen in Wat niet weet, wat zeker deert; Liber Amicorum Douwe de Vries, Leeuwarden 2014, p. 188
- (original Dutch: citaat van Han Steenbruggen, in het Nederlands:) Waar het in Mankes' landschappen uiteindelijk om draait is de menselijke relatie tot het grotere bestel van natuur en kosmos; ze laten de mens zijn lichamelijke begrenzing ervaren, maar tegelijkertijd ook zijn onbeduidendheid binnen God's schepping. Schilderijen als 'Woudsterweg' en 'Maannacht' zijn bovendien vervuld van het troostende besef daarvan deel uit te maken.
