Yiddish proverbs
Wikimedia list article
Proverbs in the Yiddish language.
Proverbs
edit- .(אַכט איז ניט קיין אמת) זיבן איז אַ ליגן
- Zibn iz a lign (akht iz nit keyn emes).
- Seven is a lie (eight is not the truth).
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 98. ISBN 3-925037-25-X.
- .אַ קלוגער פֿאַרשטײט פֿון אײן װאָרט צװײ
- A kluger farshteyt fun eyn vort tsvey.
- A wise man hears one word and understands two.
- Source: Stutchkoff, Nahum (1950). דער אוצר פֿון דער ייִדישער שפּראַך. YIVO Institute for Jewish Research. p. 304. ISBN 0-914512-46-3.
- German gloss (unattested): Ein Kluger versteht von einem Wort zwei.
- .אַחרי מות קדושים
- Akhre moys kdoyshim. (direct quote from Hebrew title of two sequential Torah portions)
- After death, [a person is] holy.
- English equivalent: Speak well of the dead.
- Meaning: After a person's death, one should speak only of his virtues. Do not speak ill of the dead.
- Meaning when used ironically: After death, even the most ordinary person becomes a saint.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 10. ISBN 3-925037-25-X.
- Latin equivalent: De mortuis nihil nisi bonum. (About the dead, nothing but good [should be said].)
- .אױף אײן שלאָג פֿאַלט קײן בױם ניט אום
- Af eyn shlog falt keyn boym nit um.
- A tree doesn't fall with one blow.
- English equivalent: Little strokes fell great oaks.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 279. ISBN 3-925037-25-X.
- German gloss (unattested): Auf (Mit) einen Schlag fällt kein Baum (nicht) um.
- .אױף פֿײַער זאָל מען קײן בױמל ניט גיסן
- Af fayer zol men keyn boyml nit gisn.
- Don't pour oil on fire.
- English equivalent: Don't add fuel to the fire.
- Meaning: Don't make a bad situation worse by making an injudicious remark.
- Source: Stutchkoff, Nahum (1950). דער אוצר פֿון דער ייִדישער שפּראַך. YIVO Institute for Jewish Research. p. 454. ISBN 0-914512-46-3.
- German equivalent: Man soll kein Öl ins Feuer gießen.
- German gloss (theoretical): Auf Feuer soll man kein (Baum-) Öl (nicht) gießen.
- אַמאָל איז די רפֿואה ערגער פֿאַר דער מכּה.
- Amol iz di refue erger far der make.
- Sometimes the cure is worse than the disease.
- Source: Stutchkoff, Nahum (1950). דער אוצר פֿון דער ייִדישער שפּראַך. YIVO Institute for Jewish Research. p. 423. ISBN 0-914512-46-3.
- German gloss (theoretical): Einmal (Manchmal) ist die Refue ärger für (als) die Macke.
- .אַז דער שטײן ליגט אױף אײן אָרט װערט ער אױך באַװאַקסן מיט גראָז
- Az der shteyn ligt af eyn ort vert er oykh bavaksn mit groz.
- If a stone stays in one place, it becomes overgrown with grass.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 271. ISBN 3-925037-25-X.
- German gloss (unattested): Als (wenn) der Stein liegt auf einem Ort wird er auch bewachsen mit Gras.
- English proverb expressing the converse: A rolling stone gathers no moss.
- .אַז מען לעבט, דערלעבט מען
- Az men lebt, derlebt men.
- When one lives, one experiences.
- Meaning: If you live long enough, you live to see surprising things.
- Source: Furman, Israel (1968). ייִדישע שפּריכװערטער און רעדנסארטן. Hamenora Publishing House. p. 219.
- German gloss (unattested): Als (wenn) man lebt, erlebt man.
- .בעסער הערן קללות איידער הערן נעבעך
- Beser hern kloles eyder hern nebekh.
- Better to be cursed than pitied.
- Source: Stutchkoff, Nahum (1950), Der Oytser fun der Yidisher Shprakh, p. 658, ISBN 0-914512-46-3
- .פֿאַר אַ צאַפּ האָט מען מורא פֿון פֿאָרנט, פֿאַר אַ פֿערד פֿון הינטן, פֿאַר אַ נאַר פֿון אַלע זײַטן
- Far a tsap hot men moyre fun fornt, far a ferd fun hintn, far a nar fun ale zaytn.
- Be wary in front of a billy goat, in back of a horse, or on any side of a fool.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 105. ISBN 3-925037-25-X.
- .פֿון אַ חזיר־שװענצל קען מען קײן שטרײַמל ניט מאַכן
- Fun a khazer-shventsl ken men keyn shtrayml nit makhn.
- You can't make a shtreimel from a pig's tail.
- English equivalent: You can't make a silk purse from a sow's ear.
- Meaning: "You cannot produce anything of good quality from poor raw material; often used of people."
- Source for meaning of English equivalent: Martin H. Manser (2007). The Facts on File Dictionary of Proverbs. Infobase Publishing. p. 313. ISBN 978-0-8160-6673-5.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 105. ISBN 3-925037-25-X.
- German gloss (theoretical): Von einem Chaser-Schwänzel kann man keinen Schtreimel (nicht) machen.
- .דער מענטש טראַכט און גאָט לאַכט
- Der mentsh trakht un Got lakht.
- Man plans and God laughs.
- English equivalent: Man proposes, God disposes.
- Source: Furman, Israel (1968). ייִדישע שפּריכװערטער און רעדנסארטן. Hamenora Publishing House. p. 248.
- German equivalent: Der Mensch denkt und Gott lenkt.
- German gloss (unattested): Der Mensch trachtet und Gott lacht.
- .דאָס עפּעלע פֿאַלט ניט װײַט פֿון בײמעלע
- Dos epele falt nit vayt fun beymele.
- The apple doesn't fall far from (the) tree.
- English equivalent: The apple doesn't fall far from the tree.
- Meaning: Children are like their parents.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 193. ISBN 3-925037-25-X.
- German equivalent: Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.
- German gloss: Der Apfel fällt nicht weit vom Baum.
- .אַ באַרג מיט אַ באַרג קומט זיך ניט צונױף, אָבער אַ מענטש מיט אַ מענטשן יאָ
- A barg mit a barg kumt zikh nit tsunoyf, ober a mentsh mit a mentshn yo.
- Two mountains can't come together, but two people can.
- Meaning: There is always a way for people to find common ground.
- German gloss (unattested): Ein Berg mit einem Berg kommt sich nicht zusammen, aber ein Mensch mit einem Menschen ja (schon).
- Source: Stutchkoff, Nahum (1950). דער אוצר פֿון דער ייִדישער שפּראַך. YIVO Institute for Jewish Research. p. 30. ISBN 0-914512-46-3.
- .די צײַט איז טײַערער פֿון געלט
- Di tsayt iz tayerer fun gelt.
- Time is more precious than money.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 222. ISBN 3-925037-25-X.
- German gloss (unattested): Die Zeit ist teuerer von (als) Geld.
- געשװיגן הײסט אױך גערעדט.
- Geshvign heyst oykh geredt.
- Even silence speaks.
- Meaning: Sometimes there is eloquence in silence. Alternate meaning: Silence implies consent.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 265. ISBN 3-925037-25-X.
- German equivalent: Schweigen ist auch eine Antwort.
- German gloss (unattested): Geschwiegen heißt auch geredet.
- .שטיל װאַסער גראָבט טיף
- Shtil vaser grobt tif.
- Still water digs deep.
- Source: Bernstein, Ignaz (1988). Jüdische Sprichwörter und Redensarten. Fourier Verlag. p. 86. ISBN 3-925037-25-X.
- English equivalent: Still water runs deep.
- "Silent Men, like still Waters, are deep and dangerous."
- Thomas Fuller, Gnomologia (1732)
See also
editExternal links
edit- Yiddish Wit - Yiddish proverbs in Yiddish (Hebrew letters), YIVO transliteration, and English translation.