Wikiquote

User:Mdd/Citeren

< User:Mdd
In weêrwil van al wat er tegen is ingebracht, en behoudens den eerbied voor de beroemde personaadjen, door wie zulks gedaan is, neem ik de citaten in myn bescherming — op drie voorwaarden: dat zij niet misbruikt, dat zij niet verminkt worden en dat zij van pas worden aangebracht.
- Van Lennep, Iets over citaten, (1871), p. 9

Een citaat is een karakteristiek letterlijk gezegde van iemand, die door iemand anders aangehaald wordt. Citeren verschilt van parafraseren doordat bij deze laatste vorm in eigen woorden ideeën van anderen weergegeven worden.

Quotes

edit

19e eeuw

edit
  • O die malle francooisen! Naauwlijks zeiden zij dat men een geheim boek niet beter schrijven kan dan in 't hollandsch , of zij citeren uit Vondel en Tollens zoo wel als uit Schiller en Goëthe: zoo noemen ze hem immers? Straks citeren zij nog uit Gysbert Japicx. Maar wat tamelijk onnoozel is, zij noemen onze taal het hollandsch.
    • "De moedertaal" in: Overijsselsche almanak voor oudheid en letteren. J. De Lange, 1835, p. 136
  • Citata, lat., aanhalingen, aanmerkingen, aanwijzingen. Citatie, aanwijzing, aanhaling; (regisg.) oproeping. dagvaarding. Citeren, dagvaarden; aanhalen; geesten citeren, gcesten bezweren.
    • Pieter Weiland, ‎G.N. Landré (1843) Kunstwoordenboek of Verklaring van allerhande vreemde woorden..., p. 82
  • Het citeren is nagenoeg in onbruik geraakt. Dit hangt zamen, geloof ik, met de zelfgenoegzaambeid der eeuw. Er zijn, die nooit citeren, er zijn die altijd citeren ik citeer dikwerf; ik ben nog ouderwetsch.
  • Is citeren overbodig? Ik geloof het niet; ik beroep mi| op de advocaten, leden van deze Vergadering, die bij hunne pleidooijen die gewoonte heb ben behouden, omdat eene treffende aanmerking van een beroemd schrijver toch altijd eenigen indruk op de regters maakt.
  • Ik moet beginnen met den lezer verschooning te vragen over 't bezigen van een bastaardwoord in den titel van mijn opstel. Ik had, 't is waar, in plaats van citaten kunnen zeggen "aanhalingen"; doch ik heb het juist niet gedaan omdat dit laatste woord in onze taal twee beteekenissen heeft, en dat men, het lezende aan 't hoofd van een geschrift dat uit de handen komt van een Bijks-Advokaat, al licht op de gedachte zou komen, dat gezegd geschrift handelde over »aanhalingen van ter sluik in- of doorgevoerde goederen" — een onderwerp, dat zijn belangrijkheid hebben kan voor ambtenaren bij de In- en Uitgaande Rechten en Accijnsen, alsmede voor ondernemers van openbare middelen van vervoer, doch waarvan de behandeling waarschijnlijk het groote publiek vrij onverschillig zou laten. En daar het nu in mijn bedoeling lag, niet de aandacht van een bijzondere klasse van lezers, maar die van het groote publiek op mijn arbeid te vestigen, heb ik het woord citaten gekozen, dat aan ieder die het leest terstond de overtuiging geeft, dat er niet van aanhalingen van goederen, maar van aanhalingen uit schrijvers sprake zal zijn.
  • Is, in 't algemeen het doen van citaten goedof af te keuren? "Neen," zeggen sommigen: citaten zijn geleende waar! de beleenbank van hen, die arm van vinding zijn en niet kunnen betalen dan met het geld van anderen; 't is, in een woord, het vernuft van wie vernuft ontbeert."
  • In weêrwil van al wat er tegen is ingebracht, en behoudens den eerbied voor de beroemde personaadjen, door wie zulks gedaan is, neem ik de citaten in myn bescherming — op drie voorwaarden: dat zij niet misbruikt, dat zij niet verminkt worden en dat zij van pas worden aangebracht.
  • Niemand toch zal ontkennen, dat wie zich bedient van de gedachte, aan een vreemde ontleend, doch die met juistheid is uitgedrukt, altijd beter verstaan zal worden dan hij, die zijn gedachte op eigen, doch min duidelijke of gelukkige wijze openbaart... En zeker was het niet zonder opzet, dat de Grieken aan de Muzen Mnemozyne (het Geheugen) tot moeder gaven: ook zij zelven spraken gaarne met de woorden van Homerus of andere dichters; ja, de wijze Sokrates vergeleek zich bij een beker, die zich ten dienste zijner toehoorders vulde met wateren, aan verschillende bronnen ontsprongen. Komen wij bij de Latijnen, dan zien wij, hoe Cicero, wien het toch waarlijk noch aan juiste denkbeelden ontbrak, noch aan de noodige bekwaamheid om ze uit te drukken, geheel niet bevreesd was om zich van citaten te bedienen. En begeven wij ons verder op, naar het Oosten, ook daar zijn de citaten van ouds al in eere geweest, ja als specerij beschouwd, waarmede al wat men schreef of sprak gekruid moest worden, en zoo worden Sadi, Pilpay, en wie niet al meer, in de werken als in de gesprekken der Oosterlingen gedurig aangehaald. En de apostel Paulus, hij, de Hebreeër, achtte zich onbezwaard, zijn betoog te versterken door citaten, niet slechts uit zijn moedertaal of uit het Hebreeuwsch, maar ook uit het Grieksch; — misschien ook uit het Latijn

20ste eeuw

edit

1900-49

edit
  • Over letterkundig en wetenschappelijk eigendom dacht men in de Oudheid anders dan wij. Men zag er geen bezwaar in gedachten en gezegden van anderen over te nemen zonder hun namen te noemen, uit het hoofd (en daardoor dikwels onnauwkeurig) te citeren en, wat wij geheel ontoelaatbaar achten, een uitspraak van een kollega enigszins te wijzigen om zijn woorden te kunnen gebruiken als argument in een betoog.
  • De verleiding om veel te citeren is ditmaal groot ; De Ballade der Zielige Makkers en Een Bezoeker Afgewezen, resp. met het felle refrein tegen Querido en de gemoedelijke toespraak tot de dood, zou ik b.v. willen afschrijven als uitstekende voorbeelden van Greshoffs strijdbaren en epicureischen kant. Maar deze kroniek heeft haar grenzen...
    • Menno ter Braak "Greshoff's verzamelde gedichten," in: Verzameld werk. Vol. 5 (1949) , p. 253

1950-69

edit
  • Citeren is altijd geschiedvervalsing, werkelijkheidsvervalsing.
    • Verslag en voordrachten, Vol. 7-8 (1954), p. 42
  • Werkwijze en doel bij het citeren. Is het niet de gewoonte nauwkeurig aan te duiden wat men dankt aan de werken van voorgangers, minder nog komt het voor dat een preciese verwijzing wordt gegeven naar niet-literaire bronnen.
    • Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten van België, Klasse der Letteren, Nummers 27-28. 1957. p. 76
  • Uit onze wijze van citeren is al gebleken, dat wij in de noten alleen de naam van de auteur vermelden, zonder diens voorletters, en een trefwoord; door de literatuur-opgave te raadplegen vindt men de volledige bibliogra- phische gegevens.
    • Hermanus Hendricus Berger (1961) Ousia in de Dialogen van Plato: een terminologisch onderzoek, p. 4: Voorbeeld van een methode van citeren.
  • Bij het citeren is het van doorslaggevend belang of er een gemeenschappelijke literaire vorming aanwezig is tussen schrijver en lezer. In dit verband is het interessant te weten of een volk over een „nationale" literatuur beschikt, die het als een klassiek en na te volgen gedachtengoed beschouwt.
    • Spiegel der Letteren. Vol. 6 (1962), p. 75
  • Radio-commentaar Mislukt bericht uit Nazareth
De uitzending „Goed nieuw uit Nazareth" een speeltuin van muziek en letteren, van veertig jaar cultuur rondom de NCRV, is een volslagen mislukking geworden. Niet omdat het de samensteller de heer C. Rijnsdorp aan kennis en inzicht ontbreekt, maar omdat de radio nu eenmaal een geheel eigen wetmatigheid bezit. Persoonlijk heb ik de grootste achting voor de kennis en de eruditie van de heer Rijnsdorp, maar wat als in een essay uitnemend werken kan, kan in een radiouitzending van nota bene anderhalf uur soms een wanhoop worden.
Deze uitzending was een aaneenrijging van voornamelijk literaire citaten die stierlijk vervelend waren en de onkunde aantoonden van wie voor deze uitzending verantwoorde zijn geweest. Daarenboven nog dit: het was geen nieuws uit Nazaret maar een veel te lang klankbeeld van wat geschreven is door chr. auteurs.
En dan die korte, veel te korte prozacitaten, afgezien van de poëzie. Een prozacitaat is bijna altijd leugenachtig. Dat kan niet anders, slechts in een beschouwing komt een prozacitaat misschien tot zijn recht omdat het als illustratie dient. Een reeks illustraties zonder voldoende beschouwende setting is als een snoer van iets met elkaar te maken hebbende kralen.
Zulk een klankbeeld als de NCRV gaf is als radiouitzending gedoemd te mislukken. Te kort aan muziek maakte de uitzending mede moeilijk genietbaar. Jammer. Wat een Gemiste kan. J . v. D.
  • J.v.D. "Radio-commentaar Mislukt bericht uit Nazareth," Trouw, Meppel, 1964/11/12, p. 4.
  • Commentaar: Het betreft hier een ingezonden brief van J.v.D. in dagblad Trouw omtrent een radio-uitzending enige dagen eerder. Dit bericht is hier in zijn geheel overgenomen, aangezien de radio-uitzending zelf kennelijk een aaneenschakeling was van citaten was. Dat wordt compact beschreven hier, en daarop is geageerd met een algemeen gezegde over citeren. De programmamaker was wellicht Cornelis Rijnsdorp (1894-1984), een gereformeerd schrijver en criticus (bron). De schrijver zelf blijft onbekend. Meer landelijke ophef lijkt het radioprogramma niet gemaakt te hebben. Iedereen vond het kennelijk verder wel goed.
  • Citeren is een daad van toeëigening en veronderstelt dus aanvankelijke distantie. Het auto-citaat is daarom niet denkbaar zonder ont-eigening, dus zonder dat een dichter die afstand tot zijn eigen werk eerst heeft gemaakt.
    • Ons erfdeel, Vol. 13, Nr. 1-2, (1969), p. 52

1970-79

edit
  • Citeren is een tekst huren zonder pacht te betalen.
    • Karel Jonckheere (1970) Filter uw dag. p. 78
  • Citeren is gemakkelijk en het kan een alibi zijn om niet voor de bijl te gaan, voor wie dan ook. Anders gezegd: je kunt jezelf met itaten veilig stellen en indekken.
    • Kentering, Vol. 13, (1972), p. 159
  • Drs. E.J. Gosselink komt de eer toe het idee van een verzameling management-citaten te hebben verwezenlijkt. Hij is bereid geweest de zo moeilijke arbeid van bronnenonderzoek, selectie van citaten en samenstelling op zich te nemen. Daarenboven heeft hij de citaten van de nodige achtergrond voorzien, door er een beschrijving van de periode van voor 1925 aan vooraf te laten gaan en in zijn slotopmerkingen hun vermoedelijke consequenties aan te stippen.
    • R. van Maanen, "Ten geleide" in: F.J. Gosselink, Management in citaten. Nive, Kluwer, Samson, Stefert Kroese, 1973. p. VII
    • Opmerking: Het hele werk is een typisch voorbeeld van een proza-citatenboek. Van Maanen meldde verdere dat het werk met steun van de drie uitgevers is uitgegeven. Nergens wordt verder in het boek vermeld, dat de eigentijdse auteurs ergens hun toestemming hebben verleend voor dit werk. Met deze woorden wordt min of meer erkend, dat zo'n compilatie zelf een moeilijke arbeid is van onderzoek, selecteren en samenstellen.
  • Citeren is bij de superieure ontlener niet alleen een operatie van inlijving, maar ook van afschrijving, zoals Wildemeersch zegt.
    • Dietsche Warande en Belfort. (1975) p. 54
  • Zoals gezegd, goed citeren is niet eenvoudig.
    • Sociologische gids. (1975), p. 97
  • Door middel van uitbundig citeren kan de couleur locale van de bron aan de lezer worden getoond.
    • BMGN, Vol. 94 (1979), p. 316

1980-89

edit
  • In vele gevallen kan aangetoond worden dat de onjuiste interpretatie wordt veroorzaakt door niet-goed- lezen van wat er staat of berust op het manipuleren met citaten; "selectief citeren" is de term die ik gebruik om dit laatste aan te duiden.
    • Paulus Petrus Johannes van Caspel (1980) Bloomers on the Liffey: : eisegetical readings of James Joyce's Ulysses, Deel 2. p. 288
  • Te leren. Baren en openbaren, groeien en rijpen. Schrijven is niets dan waarnemen. Citeren is natuurlijk altijd onrechtvaardig, en ieder die dat wil, denke voor mijn part dat deze citaten niet representatief zijn voor de overige 486 1/2 paginaas. Volgens mij zijn ze dat wel, en ik kan dan ook van deze pantheïstische tutti frutti voor Leidsepleinanalfabeten niets maken...
  • [E]en citaat is een intertextuele transformatie die bestaat in het grafisch (c.q. fonisch) en inhoudelijk herhalen van een architekst in een fenotekst en die een bepaalde funstie kan hebben voor wie haar na identificatie interpreteert.
    • Paul Claes in: Eigen en vreemd: Eigen en vreemd: identiteit en ontlening in taal, literatuur en beeldende kunst : handelingen van het 39ste Nederlands filologencongres, Vrije Universiteit, Amsterdam, 18 en 19 december 1986 (1987), p. 225
  • Een spreekwoord citeren is de wijsheid van de voorouders aanhalen en het zijn de voorouders, die de hoogste (morele) autoriteit vormen na hun God.
    • Jan Vissers, ‎Afrika Museum (1987) Spreekwoorden in beeld: een aparte kunst uit Cabinda, p. 4
  • Kortom, citeren is voor een groot deel niets dan ijdelheid. Het citaat kan echter ook troost schenken, verbondenheid scheppen en verwantschap uitdrukken. 'Gedeelde smart is halve smart', 'Gedeelde vreugd is dubbele vreugd'...
    • Reve jaarboek, Vol. 4 (1988), p. 113
  • Derrida in het Engels citeren is idioot natuurlijk, al klinken sommige zinnen wel mooi.
    • Frank Albers in: Nieuw wereldtijdschrift, Nr. 1-6 (1989), p.
  • Citeren is een symbolische daad.
    • Sjaak van der Geest (1989) Ziekte, gezondheidszorg en cultuur, p. 35

1990-99

edit
 
Met behulp van overvloedige citaten uit literaire, populaire en wetenschappelijke werken, uit de bijbel vooral, maar ook uit liedjes en kunstboeken en uit nog zoveel andere bronnen zouden we de ‘imaginaire bibliotheek’... kunnen reconstrueren.
- Marcel Janssens, 1990.
  • Met behulp van overvloedige citaten uit literaire, populaire en wetenschappelijke werken, uit de bijbel vooral, maar ook uit liedjes en kunstboeken en uit nog zoveel andere bronnen zouden we de ‘imaginaire bibliotheek’, waar hij moeiteloos, zelfs op de duur te pas en te onpas naar verwees, kunnen reconstrueren. Het citaat is wel het meest opvallende kenmerk van zijn ‘geleerd’ verhalend proza, maar het is lang niet de enige toegangspoort tot de bibliotheek van de schrijver. Naast de vele citaten vinden we in zijn oeuvre ook heel wat allusies en wat ik in zeer algemene termen ‘verwijzingen naar’ of ‘vermeldingen van’ zal noemen
  • Een citaat is - in de definitie van Paul Claes - "een intertextuele transformatie die bestaat in het grafisch (eventueel fonisch) en semantisch herhalen van een architekst in een fenotekst en die voor wie haar identificeert een bepaalde functie kan hebben". Meier noemt citaten in zekere zin "Fremdkörper" die zich tegelijkertijd invoegen in én onderscheiden van de nieuwe omgeving waar ze in terechtkomen "in einer eigenartigen Spannung zwischen Assimilation und Dissimilation". Tussen de oorspronkelijke tekst en de nieuwe context heeft een interactie plaats; meer bepaald kan de oorspronkelijke interpretatie van een tekst gewijzigd worden door het contact met een nieuw tekstmilieu; aldus ontstaat niet enkel een weefsel van teksten, maar ook van betekenistoekenningen, vooral dan van "dubbele bodems". Geciteerde teksten kunnen slechts fragmentair als "deelcitaat" of, zoals Meier zegt, "zu einem gewissen Grade getreu" aangehaald worden. In moderne literatuur wordt de bron vaker niet dan wél vermeld, wat de herkenning van citaten, zoals ook van allusies en verwijzingen danig bemoeilijkt. Een en ander blijft cryptisch, of wordt gewoon niet geïdentificeerd als ‘Fremdkörper’. In dat verstoppertjesspel voor gevorderden wint de schrijver het nogal eens van zijn lezer.
  • Inspiratie of imitatie? Sinds Vrij Nederland drie weken geleden melding maakte van het plagiaat dat Van Dis heeft gepleegd in 'Het beloofde land', hebben vooral critici en literatuurwetenschappers zich over het probleem gebogen. Maar hoe ziet de juridische kant van de zaak eruit?... De afgelopen weken hield heel literair Nederland zich bezig met de vraag of het geoorloofd is delen uit een ander boek over te schrijven zonder van dit werk de bron te vermelden. Ja, zeggen Van Dis en uitgeverij Meulenhoff, respectievelijk auteur en uitgever van de bestseller Het beloofde land, van welk boek pas nu blijkt dat daarvan passages letterlijk zijn overgenomen uit Waiting, the whites of South Africa, geschreven door Vincent Carpanzano.
    • "De grens tussen geoorloofd en ongeoorloofd citeren," in: Boekblad, Vol. 159, Nr. 27-39 (1992), p. 19
  • Zichzelf in een tekst citeren gaat voor ongepast door. Nochtans citeren we onophoudelijk onszelf in onze 'typische gebaren'.
    • Rudi Laermans, "Fragmenten (II)," in De Brakke Hond. Jaargang 9. Lieve De Boeck, Antwerpen 1992, p. 63
  • Wat is precies een citaat? Is een verwijzing naar de Bijbel een citaat? Is een boektitel een citaat? Hoe zit het met de buitenlandse auteurs, en met de veelvoorkomende anonieme citaten?
    • Letterkunst, Battus (1993), p. 114
 
Goed citeren is ook een bewijs van schrijfkunst.
- Kees Fens, 1994.
  • Goed citeren is ook een bewijs van schrijfkunst.
    • Kees Fens (1994) Leermeesters: een kuize uit de maandagstukken, p. 34
  • Wat middeleeuwse geleerden uit het hoofd konden citeren, is vaak verbluffend. Rond 1330 werd de franciscaanse wijsgeer Willem van Ockham door paus Johannes XXII naar een klooster in München verbannen, waar hij nauwelijks boeken tot zijn beschikking had. Maar monddood gemaakt bleek hij allerminst te zijn: uitsluitend op basis van de kennis die hij in zijn geheugen had opgeslagen, schreef hij een omvangrijk polemisch werk, vol parafrases en citaten uit tientallen bronnen.
    • Onze taal: maandblad van het Genootschap Onze Taal, (1995), p. 103
  • Ik vind dat ik te weinig word geciteerd. Mijn werk moet gezien worden als een bijdrage waarop anderen weer kunnen reageren. Een citaat is een referentie, een bouwsteen die ertoe leidt dat in het ontwikkelingsproces weer een stapje verder kan worden gezet.
    • Jan Pronk, in: Margriet Brandsma (1996) Jan Pronk: rebel met een missie. p. 23
  • Als je Thijsse wilt citeren is het eind ervan zoek. Het gaat maar door, als een hoorn van overvloed waaruit hij de hele flora en fauna van ons land over je uitstort in woorden en beelden die je voorgoed bijblijven.
    • Jan Wolkers (1997) Mondriaan op Mauritius: essays. p. 40
  • Bij het bestuderen van het bronnengebruik van een auteur dient men duidelijk onderscheid te maken tussen verschillende vormen van intertekstualiteit
Citaat: de letterlijke aanhaling van de woorden van een andere auteur als getuigenis, voorbeeld of bewijs. Een citaat bezit een betekenisvolle en afgeronde zinstructuur (met vervoegd werkwoord). De bron waaruit geciteerd wordt, kan maar moet niet vermeld zijn. Het citaat levert het bewijs dat de ontlening effectief elders is gelezen en/of van buiten is geleerd (bijvoorbeeld via de orale traditie van de liturgie). Het citaat wordt bewust gebruikt...
Parafrase: niet-letterlijke omschrijving van de gedachte van een andere auteur. Een parafrase bevat een zekere zinstructuur (met vervoegd werkwoord) waarbinnen alle betekenisvolle zinsdelen als, eventueel niet-letterlijke, ontlening kunnen doorgaan. Parafrases kunnen variëren van een zeer herkenbare vervorming tot een volledig eigen verwoording van de gedachte van een ander model...
Allusie: verkapte verwijzing in een tekst naar een andere tekst. Een allusie is betekenisvol, kort en bevat geen zinstructuur...
Reminiscentie: woord- of woordgroepgelijkenis die de herinnering oproept aan een passage in een ander werk...
  • Jeroen Deploige (1998) In nomine femineo indocta: Kennisprofiel en ideologie van Hildegard van Bingen (1098-1179), p. 57
  • Het citeren is slechts toegestaan wanneer het gebeurt met het oog op kritiek, polemiek of onderwijs, of in het kader van wetenschappelijke werkzaamheden. Een kort citaat uit een boek dat wordt opgenomen in de bespreking van dit boek is dus toegestaan. Niet toegestaan daarentegen is het overnemen van een kort citaat in een folder waarin het werk waaruit wordt geciteerd, wordt aangeprezen.
    • Hendrik Vanhees (1998) Auteursrecht in een notendop. p. 44
  • Citeren is het letterlijk weergeven van een deel van de tekst van een andere auteur. Dit wil in ons geval zeggen dat we uit het artikel of boek van de literatuurwetenschapper één of meer delen kopiëren die ons om een of andere reden interessant genoeg lijken. De selectie van deze tekstelementen is cruciaal en heeft uiteraard alles te maken met onze eigen agenda: we hebben deze tekst gekozen omdat hij op een of andere manier nuttig leek. Wij kiezen uit de volledige tekst net die zinnen die we nodig hebben. Wie het werk zelf van de literatuurwetenschapper als onderwerp heeft genomen, zal waarschijnlijk die zin zoeken die het best diens standpunt weergeeft.
    • Geert Lernout (1999) Schrijven over literatuur: gids voor studenten en andere schrijvers, p. 82-3
  • In wetenschappelijke artikelen opgenomen literatuurreferenties laten dienen als gratis extra inhoudelijke ontsluiting voor retrieval van echt relevante publikaties... De auteurs van het stuk in Scientific American, onderzoekers bij IBM, doen dat door twee soorten belangrijke web-pagina's te onderscheiden: authorities en hubs. Authorities zijn pagina's met belangrijke primaire informatie. Dat ze belangrijk en primair zijn, wordt afgeleid uit het feit dat er vanuit veel andere pagina's naar wordt verwezen. Hubs zijn belangrijke verwijspagina's. Dat ze belangrijk zijn en vooral een verwijsfunctie hebben, wordt afgeleid uit het feit dat ze naar veel authorities verwijzen. Een authority kun je dus ook definiëren als een pagina waar veel hubs naar verwijzen.

21ste eeuw

edit

2000-09

edit
  • De wijsheid van anderen kan helpen een argument kracht bij te zetten. Onder Nederlandse publicisten blijkt Marx daarbij nog altijd populairder dan Freud, en Huntington is de winnaar van 11 september. Maar de cijfers worden vertroebeld door de vele misquotes van columnisten.
  • Een goed geplaatst citaat levert behalve zeggingskracht ook status op —de erudiete publicist weet wat er te koop is in de intellectuele wereld. Vooral dode of buitenlandse autoriteiten geven gewis bij het duiden van de tekenen des tijds. Prettige bijkomstigheid is natuurlijk ook dat zij moeilijk weerwoord kunnen bieden.
  • Michel Foucault doet het in Nederland niet alleen goed in de vakbladen, maar ook in de dagbladen. Zelfs beter dan Nobelprijswinnaar en econoom Jan Tinbergen. De beste Nederlander blijkt Menno ter Braak (niet in de grafiek opgenomen), die het met 108 treffers in 2001 en 112 in 1994 net iets beter doet dan rechts filosoof Paul Cliteur.
  • In elk geval moet de intentie van de spreker nauwkeurig bewaard blijven. Verdraait u die, dan heet dat selectief citeren, iets dat uit den boze is... Leg citaten altijd voor aan de spreker zelf, niet aan voorlichters of secretaresses.
    • Liesbeth Koenen, ‎Rik Smits (2004) Handboek Nederlands, p. 37
  • Selectief citeren vermijden. Het is niet eerlijk om specifiek bepaalde delen uit de heilige boeken, de overleveringen of de geschiedenis aan te halen, bijvoorbeeld door alleen gewelddadige passages uit de koran te citeren en tegelijkertijd alleen bijbelfragmenten aan te halen waarin de liefde wordt gepredikt.
    • Malcolm Clark (2004) Islam voor Dummies, p. 299
  • Een citaat is een betekenisvol tekstgedeelte dat het bedoelde woord bevat. Soms komt dat neer op een of meer zinnen, soms op de essentiële brokstukken uit een betoog van enkele bladzijden.
    • Justus van de Kamp, ‎Jan van Wijk (2006) Koosjer Nederlands: Joodse woorden in de Nederlandse taal, p. 8
  • Een weinig fraai facet - doch een van alle tijden - van de schitterende juridische wetenschap is dat er in de literatuur, niet in de laatste plaats die betrekkelijk het familievermogensrecht, soms kampen bestaan welker muren niet met argumenten, maar met modder worden geslecht. Te weinig oog heeft men voor de redeneringen van een auteur, te veel voor diens herkomst. Selectief citeren viert hoogtij.
    • W.D. Kolkman (2006) Schulden der nalatenschap. p. xvi
  • 9. Quotes uit je tekst halen en naast je tekst plaatsen. Zorg ervoor dat die quote aantrekkelijk en relevant is. Haal slechts 1 quote uit 1 webpagina en bombardeer die pagina dus niet met quotes.
10. Gebruike 'echte' quotes. Mensen houden van mensen en de verhalen die ze vertellen. Een relevant 'echt' citaat is aanlokkelijk.
  • André Mottart, ‎Jordi Casteleyn (2006) Communiceren & techniek, p. 137 : Twee van de tien tips om in het internet pagina de aandacht te trekken
  • Op zich is er niets op tegen om gebruik te maken van andermans ideeën, maar dat moet dan wel op een juiste wijze verantwoord worden. Dat geldt zowel voor het (letterlijk) citeren van een andere auteur als het parafraseren, het in eigen woorden weergeven van de gedachtegang van die andere auteur. In beide gevallen is bronvermelding vereist. Als er geen bron wordt vermeld bij een bepaalde uitspraak of beschrijving van een gedachtegang, gaat de lezer ervan uit dat de uitspraak of bewering van de auteur zelf is. Het zonder bronvermelding gebruiken van citaten of geparafraseerde teksten is plagiaat en dus strafbaar. Dat geldt ook voor het ‘knippen-en-plakken’ uit internetbronnen.
  • In de Auteurswet 19 is aangegeven wanneer er sprake is van een citaat. Artikel 15a beschrijft de grenzen en toelaatbaarheid hiervan. Dit artikel is geformuleerd als een uitzondering op het exclusieve recht van een maker of rechthebbende. Uitzonderingen maken het mogelijk om, al dan niet tegen betaling, een werk zonder toestemming van de rechthebbende te gebruiken.
    Onder citeren wordt het inpassen van (een passage van) een ander werk in een eigen werk verstaan. Het is toegestaan om uit allerlei soorten werken te citeren. Daarbij is ook het medium niet van belang. Dit betekent dat er naast passages uit teksten ook gedeelten uit geluid en stilstaand en bewegend beeld overgenomen mogen worden...
  • Citeren mag niet zomaar: een citaat moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Artikel 15a beschrijft deze voorwaarden:
a. Kader waarin geciteerd wordt
Een belangrijke voorwaarde betreft het kader waarin geciteerd wordt. Het werk waarin een citaat wordt opgenomen moet een aankondiging, beoordeling, polemiek, wetenschappelijke verhandeling of een uiting met een vergelijkbaar doel zijn... Uitingen met een vergelijkbaar doel betreffen iedere uiting die inhoudelijk min of meer serieuze informatie beoogt over te brengen.
b. Logische en ondergeschikte verband
Een tweede belangrijke voorwaarde is het logische en ondergeschikte verband tussen het citaat en het werk waarin het citaat is opgenomen. Een citaat moet het eigen betoog verduidelijken of onderbouwen en mag niet dienen ter versiering of verfraaiing. Dit kan vaak alleen per geval worden vastgesteld. Als blijkt dat een citaat in overwegende mate de functie van versiering krijgt of gebruikt wordt om de tekst op te leuken is dat niet toegestaan....
c. Verdere eisen
Verder zijn er nog enkele eisen die aan een citaat gesteld worden: Over de omvang van het citaat zegt de Auteurswet dat dit in overeenstemming moet zijn met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is. Daarnaast moeten aantal en omvang van de geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd...
De verdere voorwaarden die de Auteurswet stelt betreffen de eerbiediging van de persoonlijkheidsrechten en de bronvermelding ...
  • Inventief en selectief citeren is een kunst op zich.
    • Title van artikel van Peter van der Lint in Trouw, 29/11/08
  • Bij het citeren geef je de woorden van een ander precies weer. Je mag alleen citeren vanuit de directe bron. Een citaat kan bestaat uit:
    • enige woorden of een gedeelte van een zin uit een andere publicatie
    • Een zin, een definitie, een uitspraak
    • een stukje tekst
Meestal citeer je als:
  • de auteur een erkende autoriteit is op het terrein waarover de te schrijven tekst gaat.
  • de formulering zeer bondig en typerend is
...
  • N. van Glabbeek (2009) Succesvol studeren, communiceren en onderzoeken. p. 71
  • Zorg dat de relevantie van je citaten duidelijk blijkt uit de omringende tekst, zodat de lezer weet wat je ermee wilt aantonen of beweren: een citaat is een argument in je bewijsvoering. Laat een citaat nooit voor zichzelf spreken
    • N. van Glabbeek (2009) Succesvol studeren, communiceren en onderzoeken. p. 71
  • Voor elke wetenschapper is het interessant om te weten: wie citeerde mijn boek / proefschrift / artikel? Een hulpmiddel daarbij zijn de befaamde citatie-indexen, zoals de Science Citation Index, de Social Sciences Citation Index en de voor Geesteswetenschappen interessante Arts and Humanities Citation Index.

2010-

edit
  • Een citaat is een regel die door iemand anders is gezegd waarmee je aangeeft waar je over gaat praten. Wanneer je een citaat gebruikt, moet je twee dingen doen: de bron van de regel citeren en het citaat in verband brengen met je onderwerp.
    • M. Brounstein (2010) Effectief communiceren voor Dummies. druk 5: pocketeditie. p. 261
  • Wie citeert, is emotioneel lui, beweert De Botton. 'Het is altijd makkelijker om Shakespeare of Sinatra te gebruiken dan het risico van de eigen zere keel te krijgen.'
    • Joost Zwagerman (2011) Pornotheek Arcadie, p. 208
  • Een citaat is een letterlijke weergave van gesproken woorden. Citaten verlevendigen je tekst en maken hem een stuk aantrekkelijker en toegankelijker. Een citaat geeft bovendien sfeer aan je tekst; dat kan heel effectief zijn in een verder neutraal geschreven rapport. Met citaten van betrokkenen geef je in de inleiding van je tekst bijvoorbeeld het belang of de noodzaak van je onderzoek weer. Ook kun je met citaten duidelijk maken hoe de meningen verdeeld zijn over een bepaald onderwerp. Je kunt ook delen van andermans teksten letterlijk aanhalen.
    • Karen Knispel (2012) Zakelijke communicatie, p. 135
  • Gisteravond in Pauw en Witteman en vanochtend in Ochtendspits vlogen de ‘onderzoeksresultaten’ je weer om de oren. Gasten als Dick Berlijn, Hero Brinkman, Charles Groenhuizen, Bop Gonggrijp gooien het ene (nb; elkaar tegensprekende!) onderzoek na het andere op tafel. Ook presentatoren als Pauw & Witteman resp. oud minister Willem Vermeend doen hier vrolijk aan mee. De reden voor al deze citaten: de ander verbaal overtuigen van je gelijk.
    Vervelend is het echter voor de kijker dat het allemaal nauwelijks te verifiëren is. Wie heeft er nu gelijk? Wie heeft de feiten écht op een rijtje? Wie citeert én analyseert correct? Sterker nog: wat zijn de bronnen eigenlijk? Zonder die feiten krijgt degene die het hardst roept gelijk. & Het is lang niet altijd lastig om te achterhalen wie van de deelnemers dat is...
    • Willem Scheepers (2012) MANAGEMENTPRO tegen Recessief Doormodderen. p. 9
  • Een quote is een aanhaling of een citaat, ofwel een weergave van wat iemand gezegd heeft. Een quote is vaak op schrift of digitaal vastgelegd.
edit
 
Wikipedia
Wikipedia has an article about:


en:Citation


Retrieved from "https://en.wikiquote.org/w/index.php?title=User:Mdd/Citeren&oldid=2922526"