"Усыг нь уувал ёсыг нь дага."
Transliteration: Usiig ni uuval yosiig ni daga.
Translation: If you drink the water, follow the custom.
English equivalent: When in Rome, do as the Romans do.
Variant:
"Сохорын газар сохор, доголонгийн газар доголон."
Transliteration: Sokhoriin gazar sokhor, dogolongiin gazar dogolon.
Translation: Blind with the blind, limp with the limp. "Үнэн үг хэлсэн хүнд ноёд өстэй, үхэр унасан хүнд ноход өстэй."
Transliteration: Unen ug helsen hund noyod ustei, ukher unasan hund nokhod ustei.
Translation: Lords hate those who say truth, dogs hate those who ride cattle.
English equivalent: ?
Variant:
"Үнэнийг хэлсэн хүнд хүн өстэй, үхэр унасан хүнд нохой өстэй."
Transliteration: Uneniig helsen hund hun ustei, ukher unasan hund nokhoi ustei.
Translation: Men begrudge those who utter truth, dogs begrudge those who ride oxen. "Хүний эрхээр зовохоор өөрийн эрхээр жарга."
Transliteration: Hunii erkheer zovokhoor uuriin erkheer jarga.
Translation: Suffer in liberty than delight in captivity.
English equivalent: (something along the lines of "better to die on your feet than to live on your knees") "Даахгүй нохой булуу хураах."
Transliteration: Daakhgui nokhoi buluu huraakh.
Translation: Hoarding bones he can't gnaw (in reference to a dog).
Context: Here the "cannot gnaw" is implied to be due to the dog's teeth, the quality or the lack thereof. There is a verb here - "daakhgui" - that I do not know how to translate accurately.
English equivalent: Biting off more than he can chew. "Тахиатай ч үүр цайна, тахиагүй ч үүр цайна."
Transliteration: Takhiatai ch uur tsaina, takhiagui ch uur tsaina.
Translation: Dawn will come with or without the cock.
English equivalent: (something about inevitability). "Өнгөрсөн борооны хойноос эсгий нөмрөх."
Transliteration: Ungursun boroonii hoinoos tsuv numruh.
Translation: To hide under felt from a rain long gone.
Context: Felt is a matted material made from sheep wool Mongols use for various purposes. Felt insulates heat, sound and water fairly well.
English equivalent: (something about belatedness). "Өдөр алдаад шөнө хайх."
Transliteration: Udur aldaad shunu haikh.
Translation: To search at night what was lost at day.
English equivalent: (something about belatedness).
Interpretation: One may easily interpret this proverb to mean unreasonableness or illogicalness. However, the proverb actually means belatedness because to lose something during the day, the loser had a clear view but the loser failed to "see" or was careless, and by the time the loser "saw" or "searched" the view was obscured and the loss difficult to recover/undo. Hence, the proverb refers to belatedness. "Нуухыг нь авах гээд нүдийг нь сохлов."
Transliteration: Huukhiig ni avakh geed nudiig ni sokhlov.
Translation: Poking blind in cleaning the eye.
English equivalent: (something about unexpected negative results) "Санаж явбал бүтнэ, сажилж явбал хүрнэ."
Transliteration: Sanaj yavbal butne, sajilj yavbal hurne.
Translation: Keep it in mind and it is sure to come, take it slow and you are certain to reach.
English equivalent: (something along the lines of "slowly but surely") "Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ."
Transliteration: Ezen hicheevel zaya hicheene.
Translation: If the self tries, the fate strives.
English equivalent: Where there is will, there is a way. "Айвал бүү хий, хийвэл бүү ай."
Transliteration: Aival buu hii, hiivel buu ai.
Translation: If you fear it, do not do it. If you do it, do not fear it.
English equivalent: (something along the lines of "all or nothing"). "Чинийх долоо, минийх долоохон."
Transliteration: Chiniikh doloo, miniikh dolookhon.
Translation: Yours is seven. Mine is only seven.
English equivalent: The grass is always greener on the other side. "Барын сүүл байснаас батганы толгой байсан нь дээр."
Transliteration: Bariin suul baisnaas batganii tolgoi baisan ni deer.
Translation: Be the head of a wasp than the tail of a lion.
English equivalent:
Interpretation: The proverb is not so much about a preference for leadership as it is about free will. A tail, regardless of how magnificent a creature to which it belongs, has no free will and is controlled by the brain while the brain or the "head", regardless of how insignificant a creature to which it belongs, has nothing else that so evidently controls it. Therefore, the "head" has more "freedom" and hence, the proverb calls for more autonomy and possibly, influence. "Галаас зугатаад усанд унаж үхэх."
Transliteration: Galaas zugataad usand unaj ukhekh.
Translation: Drowning in water in running from fire.
English equivalent: From the frying pan into the fire.
Variant:
"Чонын амнаас гараад, барын аманд орох."
Transliteration: Choniin amnaas garaad, bariin amand orokh.
Translation: From the fangs of a wolf, into the jaws of a tiger. "Гараар ганц хүнийг дийлэх. Tолгойгоор мянган хүнийг дийлэх."
Transliteration: Garaar gants huniig diilekh. Tolgoigoor myangan huniig diilekh.
Translation: Conquer one with your hands, a thousand with your head.
English equivalent: (something along the lines of "the pen is mightier than the sword," but more about intelligence than just words or eloquence). "Маргаашийн өөхнөөс өнөөдрийн уушиг дээр."
Transliteration: Margaashiin uukhnuus unuudriin uushig deer.
Translation: Today's lung, not tomorrow's lard.
Context: Mongols eat offal as well lard and regard lard to be the most nutritious or rather, valuable food. Most people dislike lung.
English equivalent: Better safe than sorry.
Interpretation: The better way to understand this proverb is that holding on to what one already has - settling - is better than searching for something else, presumably better, in the uncertain future. "Нэр хугарахаар яс хугар."
Transliteration: Ner hugarakhaar yas hugar.
Translation: Break a bone than blemish your name.
English equivalent: (something about the importance of reputation and credibility). "Өлсөхөд өл бугын эвэр зөөлөн, цадахад цагаан хурганы сүүл хатуу."
Transliteration: Ulsukhud ulun bugiin ever zuulun, tsadakhad tsagaan hurganii suul hatuu.
Translation: The horn of stag is tender when hungry. The lard of a lamb is tough when sated.
English equivalent: (something about perception and adaptation: how one becomes spoiled in better days and rises to the occasion in hardship) "Өөд нь хаясан чулуу өөрийн толгой дээр."
Transliteration: Uud hayasan chuluu uuriin tolgoi deer.
Translation: The stone thrown up to fall back on the thrower.
English equivalent: What goes around come around. "Сааль бэлдэхээр сав бэлд."
Transliteration: Saali beldekheer sav beld.
Translation: Prepare the pails before the milk.
English equivalent: (something about being prepared, especially for something presumably positive) "Тэхнлүүн явахад тэмээгээр тусалснаас тэвдэж явахад тэвнээр тусал."
Transliteration: Tenkhluun yavakhad temeegeer tusalsnaas tevdej yavakhad tevneer tusal.
Translation: Give me a needle in need than a camel in prosperity.
English equivalent:
Context: Camels are highly valuable in Mongolia both intrinsically and practically. The camel in Mongolian folklore is an animal too generous for its own good.
Interpretation: Implied in the proverb is the idea of the "fair weather friend," and being there for one particularly during the difficult times. "Ураг төрлийн хол нь, ус түлшний ойр нь дээр."
Transliteration: Urag turliin hol ni, us tulshiin oir ni deer.
Translation: Kins and relatives better far, water and fuel better near.
English equivalent: "Ухааны мунхагаас уурын мунхаг илүү."
Transliteration: Ukhaanii munkhagaas uuriin munkhag iluu.
Translation: The folly of fury exceeds the the foolishness of stupidity.
English equivalent: "Хайртай морио хазаартай нь идүүл."
Transliteration: Hairtai morio hazaartai ni iduul.
Translation: The horse you love ought eat with the bridle.
English equivalent: (something along the lines of "keeping your/the reigns tight" and "taking it slow")
"Хүн атгандаа байгаа алтны үнэ цэнийг мэддэггүй."
Transliteration: Hun atgandaa baigaa altnii une tseniig medeggui.
Translation: To overlook the gold in your palms.
English equivalent: (something about not appreciate what one already has: similar to "grass is greener on the other side" but from a different perspective)
Variant:
"Айлаас сурахаар авдрандаа эр."
Transliteration: Ailaas surakhaar avdrandaa er.
Translation: Search your boxes before you solicit. "Урмыг нь хугалахаар ууцыг нь хугал"
Transliteration: Urmiig ni hugalakhaar uutsiig ni hugal.
Translation: Break his back than batter his spirits.
English equivalent: "Хургандаа цадаагүй төлөг майлдаг."
Transliteration: Hurgandaa tsadaagui tulug maildag.
Translation: The lamb not sated bleats as a sheep.
English equivalent: (something about being hung up on something or more literally, about one who continues to crave something one did not have as a child/youth) "Санаа соxор бол нүд соxор."
Transliteration: Sanaa sokhor bol nud sokhor.
Translation: The eye is sightless when the mind is oblivious.
English equivalent "Голгүй газрын горхи чимээтэй."
Transliteration: Golgui gazriin gorkhi chimeetei.
Translation: The stream is noisy where a river is absent.
English equivalent: (something about relative comparison and how things tend to stand out more in the absence of similar things or things greater).
Variant:
"Бурхангүй газрын бумба галзуурах."
Transliteration: Burkhangui gazriin bumba galzuurakh.
Translation: "Элсэн дотроос зүү олоx."
Transliteration: Elsen dotroos zuu olokh.
Translation: To search for a needle in the sand.
English equivalent: To find a needle in a haystack. "Уснаас хуурай гараx."
Transliteration: Usnaas huurai garakh.
Translation: To come out of water dry.
English equivalent:
Interpretation: The proverb does not mean so much "walking on water" - doing the impossible - as it does getting out of trouble unscathed. "Тэнгэрээс од шүүрэх хүн."
Transliteration: Tengerees od shuurekh hun.
Translation: [One to] snag a star from the sky.
Usage: "He would snag a star from the sky."
English equivalent: (something about having great potential). "Суусан газраасаа шороо атгах."
Transliteration: Suusan gazraasaa shoroo atgakh.
Translation: Grabbing dirt at every sitting.
Context: Mongols traditionally sit on the ground hence allowing one to "grab dirt" upon rising.
English equivalent: (something about opportunism). "Зүгээр сууxаар зулгэж суу."
Transliteration: Zugeer suukhaar zulgej suu.
Translation: Don't just sit. Sit and polish.
English equivalent: (something about productivity and always doing something). "Муу нохойн санаа алсын oонд."
Transliteration: Muu nokhoin sanaa alsiin oond.
Translation: The poor dog eyeing the antelope.
English equivalent: (something about having intentions above one's self) "Бухын доодох харж үнэг турж үхэх."
Transliteration: Bukhiin doodokh harj uneg turj ukhekh.
Translation: The fox starves staring at the bull's testicles.
English equivalent: (something about unrealistic expectations, wanting the unattainable - ignorance) "Хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жий, адууныхаа хэрээр исгэр."
Transliteration: Hunjliinkhuu hereer huluu jii, aduuniikhaa hereer isger.
Translation:
English equivalent:
Variant:
"Туулайн хэрээр нумаа тат, тугалын хэрээр зэлээ тат." '
Transliteration: Tuulain hereer numaa tat, tugaliin hereer zelee tat.
Translation: "Биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас."
Transliteration: Biyee zasaad geree zas, geree zasaad turuu zas.
Translation:
English equivalent: "Өөхөнд ороовч нохой идэхгүй, өвсөнд ороовч үхэр идэхгүй."
Transliteration: Uukhund oroovch nokhoi idekhgui, uvsund oroovch ukher idekhgui.
Translation:
English equivalent: "Хоёр үзүүртэй зүү шиг ."
Transliteration: Hoyor uzuurtei zuu shig.
Translation: Like a needle that has two points.
English equivalent: "Уутанд хийсэн эвэр шиг." '
Transliteration: Uutand hiisen ever shig.
Translation: Like a horn in a bag.
English equivalent: "Уур бие зовоож, уул морь зовооно." '
Transliteration: Uur biye zovooj, uul mori zovoono.
Translation:
English equivalent: "Улааныг үзэж урвах, шарыг xaрж шарвах." '
Transliteration: Ulaaniig uzej urvakh, shariig harj sharvakh.
Translation:
English equivalent: "Туйлбаргүй хүн шантрах нь амархан, тугалган жад шамрах нь амархан." '
Transliteration: Tuilbargui hun shantrakh ni amarkhan, tugalgan jad shamrakh ni amarkhan.
Translation:
English equivalent: "Эцэггүй хүүгийн толгой том, эхгүй хүүхний бөгс том." '
Transliteration: Etseggui huugiin tolgoi tom, ekhgui huukhnii bugs tom.
Translation:
English equivalent: "Шинэ баян цээж өвчтэй, хур баян хөл өвчтэй." '
Transliteration: Shine bayan tseej uvchtei, khur bayan hul uvchtei.
Translation:
English equivalent: "Хээрийн хүн хээгүй, хээлтэй гүү сойлгоггүй." '
Transliteration: Heeriin hun heegui, heeltei guu soilgogui.
Translation:
English equivalent: "Амандаа орсон олзыг хэлээрээ түлхэх." '
Transliteration: Amandaa orson olziig heleeree tulkhekh.
Translation:
English equivalent: "Олзыг олуулаа." '
Transliteration: Olziig oluulaa.
Translation:
English equivalent: "Эр хүн олзонд, эрвээхэй зуланд." '
Transliteration: Er hun olzond, erveekhei zuland.
Translation:
English equivalent: "Эрийг бүү бас, далайг бүү янд." '
Transliteration: Eriig buu bas, dalaig buu yand.
Translation:
English equivalent: "Аймхай хүн арав үхдэг." '
Transliteration: Aimkhai hun arav ukhdeg.
Translation:
English equivalent: "Айхад аргал хөдлөх." '
Transliteration: Aikhad argal hudlukh.
Translation:
English equivalent: "Голсон юм голд орох." '
Transliteration: Golson yum gold orokh.
Translation:
English equivalent: "Давахгүй гэсэн даваагаар гурав давдаг." '
Transliteration: Davakhgui gesen davaagaar gurav davdag.
Translation:
English equivalent: "Их санасан газар ёсөн шинө хоосон." '
Transliteration: Ikh sanasan gazar yusun shunu hooson.
Translation:
English equivalent:
Variant:
"Сахил хүртээд шал дордох." '
Transliteration: Sakhil hurteed shal dordokh.
Translation: "Дааxин дор хүлэг, дахан дор эр" '
Transliteration: Daakhin dor huleg, dakhan dor er.
Translation:
English equivalent: "Саваагүй нохой саранд хуцах." '
Transliteration: Savaagui nokhoi sarand husakh.
Translation:
English equivalent: "Ёс мэдэхгүй хүнд ёр халдахгуй." '
Transliteration: Yos medekhgui hund yor haldakhgui.
Translation:
English equivalent: "Тэнэгийн ухаан хойноо." '
Transliteration: Tenegiin ukhaan hoinoo.
Translation:
English equivalent: "Жаргалтай газар хүн, өвстэй газар мал тогтдоггүй" '
Transliteration: Jargaltai gazar hun, uvstei gazar mal togtdoggui.
Translation:
English equivalent: "Хүний сайныг үхсэн хойно нь мэддэг." '
Transliteration: Hunii sainiig ukhsen hoino ni meddeg.
Translation:
English equivalent: "Агтны алгаас аяганы алаг." '
Transliteration: Agtnii algaas ayganii alag.
Translation:
English equivalent: "Аргаа барсан хүн аавынхаа толгойг маажих." '
Transliteration: Argaa barsan hun aaviinkhaa tolgoig maajikh.
Translation:
English equivalent: "Хойшоо нүүсэн үүл буцахдаа зовоодог, хоймроод зүтгэсэн эхнэр буцахдаа зовдог." '
Transliteration: Hoishoo nuusen uul butsakhdaa zovoodog, hoimrood zutgesen ekhner butsakhdaa zovdog.
Translation:
English equivalent: "Цаст уулын цагаан бар цагаа болохоор бэлд бууж шогоолжинд бариулах." '
Transliteration: Tsast uuliin tsagaan bar tsagaa bolokhoor beld buuj shorgooljind bariulakh.
Translation:
English equivalent: "Бөх хүн бүдүүн өвсөнд." '
Transliteration: Bukh hun buduun uvsund.
Translation:
English equivalent: "Эх нь бөөр алаг бол тугал нь шийр алаг." '
Transliteration: Ekh ni buur alag bol tugal ni shiir alag.
Translation:
English equivalent: The apple doesn't fall far from the tree. "Шударга хэтэрвэл буруу болдог, шулуун хэтэрвэл хугардаг." '
Transliteration: Shudarga hetervel buruu boldog, shuluun hetervel hugardag.
Translation:
English equivalent: "Хоёр чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг." '
Transliteration: Hoyor chavgants uraldakhad neg ni turuuldeg.
Translation:
English equivalent: "Жор мэдэхгүй эмчээс зовлон үзсэн чавганц дээр." '
Transliteration: Jor medekhgui emchees zovlon uzsen chavgants deer.
Translation:
English equivalent: "Аавдаа авгай авахыг заах." '
Transliteration: Aavdaa avgai avakhiig zaakh.
Translation:
English equivalent: "Аавын бийд хүнтэй танилц, агтны бийд газар үз." '
Transliteration: Aaviin biid huntei tanilts, agtiin biid gazar uz.
Translation:
English equivalent: "Айж явбал аминд өлзийтэй." '
Transliteration: Aij yavbal amind ulziitei.
Translation:
English equivalent: "Айсан хүн адуу үргээдэг, ичсэн хүн алдаг." '
Transliteration: Aisan hun aduu urgeedeg, ichsen hun aldag.
Translation:
English equivalent: "Алтны дэргэд байсан гууль шарладаг." '
Transliteration: Altnii derged baisan guuli sharladag.
Translation:
English equivalent: "Баатар нэг суманд, баян нэг шуурганд." '
Transliteration: Baatar neg sumand, bayan neg shuurgand.
Translation:
English equivalent: "Байгаль гэж нас нэмээр." '
Transliteration: Baigal gej nas nemeer.
Translation:
English equivalent: "Барын зулзгыг бага дээр нь." '
Transliteration: Bariin sulzagiig baga deer ni.
Translation:
English equivalent: "Биеийг нь төрүүлэхээс санааг нь төрүүлдэггүй." '
Transliteration: Biyeiig ni turuulekhees sanaag ni turuulekhgui.
Translation:
English equivalent: "Биеэ мэдвэл хүн, бэлчээрээ мэдвэл мал." '
Transliteration: Biye medvel hun, belcheeree medvel mal.
Translation:
English equivalent: "Бөөсөнд хутга, бөөрөнд жад." '
Transliteration: Buusund hutga, buurund jad.
Translation:
English equivalent: "Буруу замаар будаа тээвэл буцахдаа шороо тээнэ." '
Transliteration: Buruu zamaar budaa teevel butsakhdaa shoroo teene.
Translation:
English equivalent: "Бэрдийн нүдэнд далай харам." '
Transliteration: Berdiin nudend dalai haram.
Translation:
English equivalent: "Ганган хүн, жороо морь хоёр хавар намар." '
Transliteration: Gangan hun, joroo mori hoyor havar namar.
Translation:
English equivalent: "Дааганаас унаж үхдэггүй, даравгараас унаж үхдэг." '
Transliteration: Daaganaas unaj ukhdeggui, daravgaraas unaj ukhdeg.
Translation:
English equivalent: "Далайд дусал нэмэр." '
Transliteration: Dalaid dusal nemer.
Translation:
English equivalent: "Дассан газрын дайрга зөөлөн." '
Transliteration: Dassan gazriin dairga zuulun.
Translation:
English equivalent: "Доод хүнээс үг гардаг доголон мориноос тоос гардаг." '
Transliteration: Dood hunees ug gardag, dogolon morinoos toos gardag.
Translation:
English equivalent: "Дуугүй хүний доодох нойтон." '
Transliteration: Duugui hunii doodokh noiton.
Translation:
English equivalent: "Дур эзнээ, дунд чөмөг сүүжээ. " '
Transliteration: Dur eznee, dund chumug suujee.
Translation:
English equivalent: "Дуслыг хураавал далай, дуулсныг хураавал эрдэм." '
Transliteration: Duslliig huraaval dalai, duulsniig huraaval erdem.
Translation:
English equivalent: "Дэм дэмэндээ дээс эрчиндээ." '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "Дээдэх нь суудлаа олохгүй бол доодох нь гүйдлээ олохгүй" '
Transliteration: Deedekh ni suudlaa olokhgui bol doodokh ni guidlee olokhgui.
Translation:
English equivalent: "Загасчны морь усгүй." '
Transliteration: Zagaschnii mori usgui.
Translation:
English equivalent: "Занг нь мэдэхгүй бурхнаас занг нь мэддэг чөтгөр дээр." '
Transliteration: Zang ni medekhgui burkhnaas zang ni medeg chutgur deer.
Translation:
English equivalent: "Зовлонгийн түргэн жаргалын удаан." '
Transliteration: Zovlongiin turgen jargaliin udaan.
Translation:
English equivalent: "Зуд болоход нохой зоолдог, зовлон ирэхэд лам таргалдаг." '
Transliteration: Zud bolokhod nokhoi zooldog, zovlon irekhed lam targaldag.
Translation:
English equivalent: "Зусаг ямааны зовлонг ухна мэддэггүй." '
Transliteration: Zusag yamaanii zovlong ukhna meddeggui.
Translation:
English equivalent: "Зэс нь цухуйх." '
Transliteration: Zes ni tsukhuikh.
Translation:
English equivalent: "Ишиг эврээ ургахаар эхийгээ мөргөдөг." '
Transliteration: Ishig evree urgakhaar ekhiigee murgudug.
Translation:
English equivalent: "Могой алахад мод нэмэргүй." '
Transliteration:
Translation:
English equivalent:
Variant:
"Эсгий хийх гaзap хүүхэд нохойн хэрэггүй."
Transliteration: Esgii hiikh gazar huukhed nokhoin hereggui. "Монгол монголдоо муу модон хүрз шаварт муу." '
Transliteration: Mongol Mongoldoo muu modon hurz shavart muu.
Translation:
English equivalent: "Муу муудаа муна гадсандаа эр." '
Transliteration: Muu muudaa muna gadsandaa er.
Translation:
English equivalent: "Муу толгойны хөл зовдог." '
Transliteration: Muu tolgoinii hul zovdog.
Translation:
English equivalent: "Муу хүн үзсэнээ, сохор атгаснаа." '
Transliteration: Muu hun uzsendee, sokhor atgasandaa.
Translation:
English equivalent: "Муу хүнд үг бүү таниул, сохор үхэрт худаг бүү таниул." '
Transliteration: Muu hund ug buu taniul, sokhor ukhert hudag buu taniul.
Translation:
English equivalent: "Муу хүнийг аргаар, мухар үхрийг дөрөөр [хөтлөх]." '
Transliteration: Muu huniig argaar, mukhar ukhriig duruur.
Translation:
English equivalent: "Муу явахаар сайн үх." '
Transliteration: Muu yavakhaar sain ukh.
Translation:
English equivalent: "Мэргэн хүн ч алддаг, мэлхий ч гэсэн шаварддаг." '
Transliteration: Mergen hun ch alddag, mekhii ch gesen shavarddag.
Translation:
English equivalent: "Ноёдын үхэл чуулганд." '
Transliteration: Noyodiin ukhel chuulgand.
Translation:
English equivalent:
Context: "Ноён гэрт исгэрч нохой гадаа гасалмаар халуун." '
Transliteration: Noyon gert isgerch nokhoi gadaa gasalmaar haluun.
Translation:
English equivalent: "Ноён урваач, нохой шарваач." '
Transliteration: Noyon urvaach, nokhoi sharvaach.
Translation:
English equivalent: "Ноёнтой өстэй хүн толгойгүй, нохойтой өстэй хүн хормойгүй." '
Transliteration: Noyontoi ustei hun tolgoigui, nokhoitoi ustei hun hormoigui.
Translation:
English equivalent: "Нуухыг нь авах гээд нүдийг нь сохлох." '
Transliteration: Nuukhiig ni avakh geed nudiig ni sokhlokh.
Translation:
English equivalent: "Хүссэн юм хүзүү орооно." '
Transliteration: Hussen yum huzuu oroono.
Translation:
English equivalent: "Их санасан газар есөн шөнө хоосон." '
Transliteration: Ikh sanasan gazar yusun shunu hooson.
Translation:
English equivalent: "Нүд чих хоёрын хооронд дөрвөн хуруу зайтай." '
Transliteration: Nud chikh hoyoriin hoorond durvun huruu zaitai.
Translation:
English equivalent: "Мянга дуулахаар нэг үз." '
Transliteration: Myanga duulakhaar neg uz.
Translation:
English equivalent: "Нэг чихээрээ оруулаад нөгөө чихээрээ гаргах." '
Transliteration: Neg chikheeree oruulaad nuguu chikheeree gargakh.
Translation:
English equivalent: "Нэг шөнийн дулаан мянган лан." '
Transliteration: Neg shuniin dulaan myangan lan.
Translation:
English equivalent: "Нэр хугарахаар яс хугар." '
Transliteration: Ner hugarakhaar yas hugar.
Translation:
English equivalent: "Олон санаат оргож чадахгүй." '
Transliteration: Olon sanaat orgoj chaddaggui.
Translation:
English equivalent: "Өөгүй хүн, хөөгүй тогоо байдаггүй ." '
Transliteration: Uugui hun, huugui togoo baidaggui.
Translation:
English equivalent: "Өөрийн бодол өөртөө өрөөл дaaвуу өмдөндөө." '
Transliteration: Uuriin bodol uurtuu, uruul daavuu umdunduu.
Translation:
English equivalent: "Өргүй бол баян, өвчингүй бол жаргал." '
Transliteration: Urgui bol bayan, uvchingui bol jargal.
Translation:
English equivalent: "Сайн хүний үр сүүт гүүний унага." '
Transliteration: Sain hunii ur, suut guunii unaga.
Translation:
English equivalent: "Сайныг олох бэрх, муугаас хагацах бэрх." '
Transliteration: Sainiig olokh berkh, muugaas hagatsakh berkh.
Translation:
English equivalent: "Сиймхий ч гэсэн гэр минь, сэгсгэр ч гэсэн ээж минь." '
Transliteration: Siimkhii ch gesen ger mini, segsger ch gesen eej mine.
Translation:
English equivalent: "Сурсан бүхэн эрдэм." '
Transliteration: Sursan bukhen erdem.
Translation:
English equivalent: "Суусан цэцнээс явсан тэнэг дээр." '
Transliteration: Suusan tsetsnees yavsan teneg deer.
Translation: A traveling fool is better than a sitting wise man
English equivalent: "Тас гэж яваад түс гэж үх." '
Transliteration: Tas gej yavaad, tus gej ukh.
Translation:
English equivalent: "Туулайд эвэр ургаж тугалд соёо ургах." '
Transliteration: Tuulaid ever urgaj, tugald soyo urgakh.
Translation:
English equivalent: "Туурга тусгаар бол тусын дайсан." '
Transliteration: Tuurga tusgaar bol tusiin daisan.
Translation:
English equivalent: "Тэмээ цохисон гарын гарз, тэнгэр хараасан амны гарз." '
Transliteration: Temee tsokhison gazriin garz, tenger haraasan amnii garz.
Translation:
English equivalent: "Тэнэгийн дотор уужим." '
Transliteration: Tengeriin dotor uujim.
Translation:
English equivalent: "Усаа муу гэд юугаа уухав, ургаа муу гээд хэндээ очихов." '
Transliteration: Usaa muu geed yugaa uukhav, urgaa muu geed hendee ochikhov.
Translation:
English equivalent: "Уул үзээгүй хормой шуух, ус үзээгүй гутал тайлах." '
Transliteration: Uul uzeegui hormoi shuukh, us uzeegui gutal tailakh.
Translation:
English equivalent: "Ухаангүй ноёнд урагшгүй албат ." '
Transliteration: Ukhaangui noyond uragshgui albat.
Translation:
English equivalent: "Үлдэх хүнээр ачаа бүү татуул." '
Transliteration: Uldekh huneer achaa buu tatuul.
Translation:
English equivalent: "Үхсэн буурын толгойноос амьд ат айх." '
Transliteration: Ukhsen buuriin tolgoinoos amid at aikh.
Translation:
English equivalent: "Хаанаасаа хаалгач нь хэцүү." '
Transliteration: Haanaas haalgach ni hetsuu.
Translation:
English equivalent: "Хазгар хүүхэн хадамсаг, доголон хүүхэн төрхөмсөг." '
Transliteration: Hazagar huukhen hadamsag, dogolon huukhen turkhumsug.
Translation:
English equivalent: "Хайлсан тугалга шиг бөмбөрөх." '
Transliteration: Hailsan tugalga shig bumburukh.
Translation:
English equivalent: "Хайр ихэдвэл харам ихдэнэ, хүсэл ихэдвэл хясал ихдэнэ." '
Transliteration: Hair ikhedvel haram ikhedne, husel ikhedvel hyasal ikhedne.
Translation:
English equivalent: "Хайраа дотроо, халаа гаднаа." '
Transliteration: Hairaa dotroo, halaa gadnaa.
Translation:
English equivalent: "Хар гэртээ хаан бор гэртээ богд." '
Transliteration: Har gertee haan, bor gertee bogd.
Translation:
English equivalent: "Хар нүднээс хөмсөг гадуур." '
Transliteration: Har nudnees humsug gaduur.
Translation:
English equivalent: "Холыг харахгүй бол ойрт зовлон болдог." '
Transliteration: Holiig harakhgui bol oirt zovlon boldog.
Translation:
English equivalent: "Xоноц хоноцдоо дургүй, хонуулсан айл хоёуланд нь дургүй." '
Transliteration: Honots honotsdoo durgui, honuulsan ail hoyuland ni durgui.
Translation:
English equivalent: "Хонх дуугарахаар лам нь таг." '
Transliteration: Honkh dugarakhaar lam ni tag.
Translation:
English equivalent: "Хорыг хороор." '
Transliteration: Horiig horoor.
Translation:
English equivalent: Fight fire with fire. "Хөгшин үхэхээрээ хүүүхэд уйлахаараа." '
Transliteration: Hugshin ukhekheeree huukhed uilakhaaraa.
Translation:
English equivalent: "Хөл хэрээтэй, хүзүү холбоотой биш." '
Transliteration: Hul hereetei, huzuu holbootoi bish.
Translation:
English equivalent: "Хүн болох багаасаа, хүлэг болох унаганаасаа." '
Transliteration: Hun bolokh bagaasaa, huleg bolokh unagaasaa.
Translation:
English equivalent: "Хүн хэдий ухаантай ч хэлэхээс нааш, цаас хэдий нимгэн ч чичихээс нааш." '
Transliteration: Hun hedii ukhaantai ch helekhees naash, tsaas hedii nimgen ch chichikhees naash.
Translation:
English equivalent: "Хүний гараар могой бариулах." '
Transliteration: Hunii garaar mogoi bariulakh.
Translation:
English equivalent: "Хүний дээл өмссөн хүний суга татуу, хүний морь унасан хүний явдал татуу." '
Transliteration: Hunii deel umssun hunii suga tatuu, hunii mori unasan hunii yavdal tatuu.
Translation:
English equivalent: "Хүний юмаар хүүдэгнэж хүргэний унааг зайдагнах." '
Transliteration: Hunii yumaar huudegnej, hurgenii unaag zaidagnakh.
Translation:
English equivalent: "Цувж явсан барнаас цуглаж суусан шаазгай." '
Transliteration: Tsuvj yavsan barnaas tsuglaj suusan shaazgai.
Translation:
English equivalent:
Variant;
"Эвт шаазгай буга барих."
Transliteration: Evt shaazgai buga barikh.
Translation: "Чоно үүрэндээ өлзийтэй." '
Transliteration: Chono uurendee ulziitei.
Translation:
English equivalent: "Эр эс эндвэл баатар болдог, эрэг эс нурвал хад болдог." '
Transliteration: Er es endvel baatar boldog, ereg es nurval had boldog.
Translation:
English equivalent: "Эрийг нас уулыг цас дарах." '
Transliteration: Eriig nas, uuliig tsas darakh.
Translation:
English equivalent: "Эрлийг сургаар олдог." '
Transliteration: Erliig surgaar oldog.
Translation:
English equivalent: "Эхийн санаа үрд, үрийн санаа хаданд." '
Transliteration: Ekhiin sanaa urd, uriin sanaa hadand.
Translation:
English equivalent: "Эхний санасан бурхны зарлиг." '
Transliteration: Ekhnii sanasan burkhnii zarlig.
Translation:
English equivalent: "Яарвал даарна, ядарвал..." '
Transliteration: Yaarval daarna, yadarval....
Translation:
English equivalent: "Ялихгүй зусар баяжихад садаа." '
Transliteration: Yalikhgui zusar bayajikhad sadaa.
Translation:
English equivalent: "Муугийн гай олонд могойн ... тэнгэр." '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent: "" '
Transliteration:
Translation:
English equivalent:
Return to "Mongolian proverbs" page.